مقاله پژوهشی
سردار اصلانی؛ محسن غلامحسین کهوری
دوره 7، شماره 23 ، اردیبهشت 1395، صفحه 22-1
چکیده
دکتر بشری البستانی به عنوان استاد دانشگاه و متفکر ادبی، یکی از زنان ادیب و متعهد معاصر عراق است که اثر بارزی در فرهنگ عراقی به طور خاص و فرهنگ عربی به طور عام از خود به جای گذاشته است. وی با آثار وزین خود ارزش های بیانی و زیبایی شناختی والایی در گستره ادبیات پایداری و ادبیات عرب بر جای نهاده است. بستانی در هیاهوی "صدای گلوله و مواد منفجره" ...
بیشتر
دکتر بشری البستانی به عنوان استاد دانشگاه و متفکر ادبی، یکی از زنان ادیب و متعهد معاصر عراق است که اثر بارزی در فرهنگ عراقی به طور خاص و فرهنگ عربی به طور عام از خود به جای گذاشته است. وی با آثار وزین خود ارزش های بیانی و زیبایی شناختی والایی در گستره ادبیات پایداری و ادبیات عرب بر جای نهاده است. بستانی در هیاهوی "صدای گلوله و مواد منفجره" به دردهای امت خویش پرداخته تا وجدان خفته مردم خویش را بیدار، و آنها را به رها کردن ترس و درنوردیدن مشکلات در رویارویی با دشمن تشویق کند. بستانی در اعماق مسائل ملت عربی فرو می رود و زخم خود را با زخم سرزمین مادری و ملت عربی در هم می آمیزد، تا بیانگر عشقی به آنها باشد، که بر خواننده آشکار و ممزوج با درد، آرزو و خوش بینی به وطن و امت عربی است. این جستار با نگاهی گذرا بر حیات و آثار شاعر کوشیده، تا مهم ترین مضامین ادبیات مقاومت همانند: عشق به سرزمین مادری، دعوت به جهاد و مقاومت، تعهد قومی نسبت به سرزمین عربی، ستایش انقلابیون وشهدا و انتقاد از حاکمان خودکامه عرب را در شعر بشری بستانی با تکیه بر منهج توصیفی- تحلیلی، بررسی نماید.
مقاله پژوهشی
مریم بخشی؛ علی باقر طاهری نیا
دوره 7، شماره 23 ، اردیبهشت 1395، صفحه 39-23
چکیده
زاویه دید نمایش دهنده شیوهای است که نویسنده به کمک آن، مواد داستانی خود را به خواننده ارائه میدهد وارزیابی داستان براساس فهم ونقد آن امکان پذیر است. تنوع در کاربرد صیغههای روایی که ساختار روایی را پربار میکند، در قرآن ودر داستان آدم(ع) به صورت زیبا به کار گرفته شده وجنبه هنری وفکری باهم آمیخته شده وشکل روائی که متناسب با ...
بیشتر
زاویه دید نمایش دهنده شیوهای است که نویسنده به کمک آن، مواد داستانی خود را به خواننده ارائه میدهد وارزیابی داستان براساس فهم ونقد آن امکان پذیر است. تنوع در کاربرد صیغههای روایی که ساختار روایی را پربار میکند، در قرآن ودر داستان آدم(ع) به صورت زیبا به کار گرفته شده وجنبه هنری وفکری باهم آمیخته شده وشکل روائی که متناسب با اندیشه است، ایجاد شده است. در روایت داستان حضرت آدم، شکلهای مختلف هنری استفاده شده؛ از جمله: تغییر روایت از ضمیر اول شخص مفرد به ضمیر سوم شخص مفرد، از صیغه سوم شخص به اول شخص جمع و بالعکس، از دوم شخص مفرد به سوم شخص واز اول شخص جمع به اول شخص مفرد وبالعکس. این تغییرات باعث تشویش در روند داستان نشده وانتقال از زاویه دید اول شخص جمع به سوم شخص فراوانی وتسلط دارد. برخی ازدلالتهای اول شخص جمع در این داستان عبارتند از: اشراف به فضای داستان، نشان دادن واقعی بودن قصه، افزایش قدرت کلام، ارتباط مستقیم با مخاطب و.. ومقصود از اول شخص جمع اول شخص مفرد یعنی پروردگار متعال می‌باشد.
مقاله پژوهشی
رضا عرب بافرانی؛ علی نوروزی؛ علی سالمی؛ عیسی متقی زاده
دوره 7، شماره 23 ، اردیبهشت 1395، صفحه 72-41
چکیده
به راستی که شعر دارای اهمیت فراوانی در ثبت بسیاری از حوادث تاریخی و رویدادهای مهم است و از قدیم چنین گفته شده است که: «شعر دیوان عرب است». شاعران، گذشته قوم وجنگ‌ها و افتخاراتشان را با آن ثبت می‌کردند. و ناگفته نماند که خداوند تعالی در کتاب کریمش به شاعران اشاره و آنها را با اوصافی نیکو و غیر آن از خوهای بد معرفی کرده است. ...
بیشتر
به راستی که شعر دارای اهمیت فراوانی در ثبت بسیاری از حوادث تاریخی و رویدادهای مهم است و از قدیم چنین گفته شده است که: «شعر دیوان عرب است». شاعران، گذشته قوم وجنگ‌ها و افتخاراتشان را با آن ثبت می‌کردند. و ناگفته نماند که خداوند تعالی در کتاب کریمش به شاعران اشاره و آنها را با اوصافی نیکو و غیر آن از خوهای بد معرفی کرده است. و به راستی که اهل بیت علیهم السلام شیعیان و دوستدارانشان را به سرودن شعر در موردشان تشویق کرده‌اند، و احادیث بسیاری از ایشان روایت شده که به این امر و آنچه که در آن از خیر و پاداش است تشویق می کند. از این رو بسیاری از مردم به سرودن شعر در مورد اهل بیت علیهم السلام همت گمارده‌اند، و از جمله آنان فقیهان امتند همان کسانی که برای باقی ماندن آثار اهل بیت علیهم السلام و جاودانه ماندن یادشان اهتمام بسیاری به شعر متعهد دارند. از جمله ایشان شیخ حسین نجف تبریزی نجفی می‌باشد که عشق پاکش به اهل بیت علیهم السلام او را بر آن داشته که برایشان دیوان شعری بسراید که آن را با مداد قلب و سرشک دیدگان نوشته است . آنچه که در این بررسی برای ما اهمیت دارد بعد از آنکه مختصری از زندگی شاعر را بیان کردیم، پرتوافکنی بر خصایص فنی و موضوعی و عناصر ادبی در اشعار شاعر می‌باشد. و در این مسیر به شیوه وصفی-تحلیلی به بررسی زندگی شاعر و زوایای شعر او پرداختیم. این پژوهش نتائج مهمی به بار آروده است، از جمله: شاعر در منهج ادبی خود برای جنبه اعتقادی اهمیت بسیاری قائل شده است. او ادب خویش را در راه خدمت به دین و نشر فرهنگ اسلامی و معارف اهل بین علیهم السلام به کار گرفته و اندیشههای خود را با تصویری آشکار بیان داشته است. او همچنین وقائع را با امانت تمام بیان می دارد. شاعر در زبان خود به انتخاب الفاظ ساده و متداول همت گمارده است. خلاصه اینکه او توانسته است در راه احیای میراث اسلامی و حفظ ارزش‌های اسلامی گام ارزشمندی بردارد و در این راه موفق بوده است.
مقاله پژوهشی
صادق فتحی دهکردی؛ عبیر جادری
دوره 7، شماره 23 ، اردیبهشت 1395، صفحه 91-73
چکیده
بدون شک جبران یکى ازپیشتازان مکتب نمادپردازی در ادبیات عربی به شمار می رود هرچند آثار وى ویژگیهاى مکتب رمانتیسم را داراست. شب درقاموس جبران،تقدس وجایگاه ویژه ای دارد شب از دیدگاه جبران افق های زمان ومکان را درنوردیده،گذشته وتاریخ وآینده را به هم پیوند می دهد. این نماد با توجه به فلسفه جهان شمولی وى وجاودانگی روح واعتقاد به تناسخ ...
بیشتر
بدون شک جبران یکى ازپیشتازان مکتب نمادپردازی در ادبیات عربی به شمار می رود هرچند آثار وى ویژگیهاى مکتب رمانتیسم را داراست. شب درقاموس جبران،تقدس وجایگاه ویژه ای دارد شب از دیدگاه جبران افق های زمان ومکان را درنوردیده،گذشته وتاریخ وآینده را به هم پیوند می دهد. این نماد با توجه به فلسفه جهان شمولی وى وجاودانگی روح واعتقاد به تناسخ ارواح وگرایش ژرف صوفیانه از زیباترین نمادهاى جبران است. در این مقاله سعى بر آن شده است که این نماد با دلالتهای متعدد در آثار ادبی وى خواه آمیخته با عشق جهان شمول مقدس وخواه در آمیخته با أساطیر وخدایان ( عشتروت ) و( ابو الهول ) وخواه در آمیخته با گرایشات فلسفی وصوفیانه بویزه أقانیم سه گانه وجود( آزادى،عشق،تمرد) مورد بررسی وواکاوى قرار گیرد وبا درنوردیدن زمان ومکان به بیان جاودانگی وابدیت نفس بپردازد.روش این پژوهش روشی تحلیلی ـ توصیفى است.
مقاله پژوهشی
جواد گرجامی؛ نعیمه ربانی
دوره 7، شماره 23 ، اردیبهشت 1395، صفحه 109-93
چکیده
بی شک نمایشنامه یکی ازگونه های ادبی است که اززمان پیدایش آن تاکنون دوره های تاریخی مختلفی را پشت سرگذاشته است.این قالب هنری به عنوان یکی از هنرهای تجسّمی با بهره گیری ازعناصری چون:متن ،ایماء واشارات ،موسیقی وصدا به همراه دیگرعناصر نمایش همچون :کارگردانی، بازیگری ،دکور وغیره داستان ها ومتون ادبی را به مخاطب های خود عرضه می دارد.ولی ...
بیشتر
بی شک نمایشنامه یکی ازگونه های ادبی است که اززمان پیدایش آن تاکنون دوره های تاریخی مختلفی را پشت سرگذاشته است.این قالب هنری به عنوان یکی از هنرهای تجسّمی با بهره گیری ازعناصری چون:متن ،ایماء واشارات ،موسیقی وصدا به همراه دیگرعناصر نمایش همچون :کارگردانی، بازیگری ،دکور وغیره داستان ها ومتون ادبی را به مخاطب های خود عرضه می دارد.ولی با این وجود منتقدین چهارعنصر اساسی را برای این گونه ی ادبی برشمرده اند که عبارتند از: حادثه(Event) ،شخصیت(Character) ،ایده(Idea) وگفتگو(Dialogue) . این محصول هنری که درقالب یک گفتگوی ادبی توسط هنرمندان ارائه می شود؛ دارای عناصرمشترک ساختاری فراوانی با داستان می باشد. دراین میان الگوی عنصر گفتگو یکی از تفاوت های عمده ی نمایشنامه با داستان به شمار می آید.چرا که عنصریادشده به عنوان یکی ازعناصر اساسی نمایشنامه نقش ارتباطی میان هنرمند ومخاطب را برعهده دارد.امری که به موجب آن قدرت آفرینش هنری نویسنده ی نمایشنامه نمایان می شود.پژوهش حاضرسعی برآن دارد تا با اتخاذ رویکرد تحلیلی وتوصیفی وبااستناد به منابع ارزشمند کتابخانه ای به تحلیل عنصر «گفتگو» ومشخصه های متعدد آن درنمایشنامه"مغامرات رأس المملوک جابر" سعدالله ونّوس بپردازد.بنابراین انتظار می رود خواننده بامطالعه ی آن بتواند به نتایج ارزشمندی دراین زمینه دست یابد.نتایجی که برتوانایی ونّوس درپردازش گوناگون این عنصراساسی نمایشنامه(گفتگو) اشاره دارد.بنابراین درنهایت خواننده به ویژگی های منحصر به فرد ونّوس درپردازش عنصر"گفتگو" صحّه می نهد.ویژگی هایی چون:گفتگوی دوسویه،گفتگوی پنهان،کنش مندی گفتگوو... بی شک نمایشنامه یکی ازگونه های ادبی است که اززمان پیدایش آن تاکنون دوره های تاریخی مختلفی را پشت سرگذاشته است.این قالب هنری به عنوان یکی از هنرهای تجسّمی با بهره گیری ازعناصری چون:متن ،ایماء واشارات ،موسیقی وصدا به همراه دیگرعناصر نمایش همچون :کارگردانی، بازیگری ،دکور وغیره داستان ها ومتون ادبی را به مخاطب های خود عرضه می دارد.ولی با این وجود منتقدین چهارعنصر اساسی را برای این گونه ی ادبی برشمرده اند که عبارتند از: حادثه(Event) ،شخصیت(Character) ،ایده(Idea) وگفتگو(Dialogue) . این محصول هنری که درقالب یک گفتگوی ادبی توسط هنرمندان ارائه می شود؛ دارای عناصرمشترک ساختاری فراوانی با داستان می باشد. دراین میان الگوی عنصر گفتگو یکی از تفاوت های عمده ی نمایشنامه با داستان به شمار می آید.چرا که عنصریادشده به عنوان یکی ازعناصر اساسی نمایشنامه نقش ارتباطی میان هنرمند ومخاطب را برعهده دارد.امری که به موجب آن قدرت آفرینش هنری نویسنده ی نمایشنامه نمایان می شود.پژوهش حاضرسعی برآن دارد تا با اتخاذ رویکرد تحلیلی وتوصیفی وبااستناد به منابع ارزشمند کتابخانه ای به تحلیل عنصر «گفتگو» ومشخصه های متعدد آن درنمایشنامه"مغامرات رأس المملوک جابر" سعدالله ونّوس بپردازد.بنابراین انتظار می رود خواننده بامطالعه ی آن بتواند به نتایج ارزشمندی دراین زمینه دست یابد.نتایجی که برتوانایی ونّوس درپردازش گوناگون این عنصراساسی نمایشنامه(گفتگو) اشاره دارد.بنابراین درنهایت خواننده به ویژگی های منحصر به فرد ونّوس درپردازش عنصر"گفتگو" صحّه می نهد.ویژگی هایی چون:گفتگوی دوسویه،گفتگوی پنهان،کنش مندی گفتگوو...
یحیی معروف؛ بهنام باقری
دوره 7، شماره 23 ، اردیبهشت 1395، صفحه 137-111
چکیده
به کار گیری «شخصیتهای تاریخی» یکی از ویژگی های فنی تاثیر گذار در گفتمان شعری معاصر است. این پژوهش بر آن است به بررسی کاربرد«شخصیت های تاریخی» در شعر یحیی سماوی بپردازد؛ تا ویژگیها ودلالت ها و چگونگی تعامل شاعر با آن مشخص شود. یافتههای این پژوهش نشان میدهد شاعر تلاش کرده نقش ودلالتی را که این شخصیتها در گذشته ...
بیشتر
به کار گیری «شخصیتهای تاریخی» یکی از ویژگی های فنی تاثیر گذار در گفتمان شعری معاصر است. این پژوهش بر آن است به بررسی کاربرد«شخصیت های تاریخی» در شعر یحیی سماوی بپردازد؛ تا ویژگیها ودلالت ها و چگونگی تعامل شاعر با آن مشخص شود. یافتههای این پژوهش نشان میدهد شاعر تلاش کرده نقش ودلالتی را که این شخصیتها در گذشته داشتهاند برای بیان و تصویر وضعیت حاضر و وضع سیاسی و حوادث دهشتناکی که در عراق میگذرد به کار گیرد. کاربرد این شخصیتها در شعر او؛ دیدگاه شاعر، درد و رنج و آوارگی او از وطن، و آنچه که در عراق از جرایم، خونریزیها، و حوادث دهشتناک میگذرد را نشان می دهد. «سماوی» با به کار گیری این شخصیتها، تصویری گویا از مصیبتها، درد و رنج خود و مردم عراق در زمان سلطه «حزب بعث»، و بعد از آن اشغال گیری آمریکاییها و مصیبتهای ناشی از آن، و جرائم دهشتناک آنان در عراق، ارائه داده است. شاعر همچنین ضمن تعبیر از احساس خود و بیان این مصیبتها، مردم عراق را به مبارزه طلبی و پایداری در برابر آنان بر میانگیزد. و به نظر می رسد؛ شاعر با بکارگیری این شخصیتها، احساس خود و جرایم، خونریزیها، مصیبتها، و غم و غربت و آوارگی خود و مردم عراق، را به نحو احسن نشان داده است.
مقاله پژوهشی
مریم هاشمی
دوره 7، شماره 23 ، اردیبهشت 1395، صفحه 165-139
چکیده
امین ریحانی (1876-1940) از زمرة ادبایی است که ادبیات خود را از شخصیت های وزین و پرمغز ادبی اقتباس میکند، به گونهای که ذاتیت ادبیات و ذاتیت اندیشههای ادبی حفظ میشود. مقصود وی از ادبیات در آرمانشهرش این بود که باید ادبیات به عنوان ابزاری در جهت برانگیختن احساسات و انگیزش قضایای امّت و همکاری با زندگی جامعه وتصویری صادق از تصاویر ...
بیشتر
امین ریحانی (1876-1940) از زمرة ادبایی است که ادبیات خود را از شخصیت های وزین و پرمغز ادبی اقتباس میکند، به گونهای که ذاتیت ادبیات و ذاتیت اندیشههای ادبی حفظ میشود. مقصود وی از ادبیات در آرمانشهرش این بود که باید ادبیات به عنوان ابزاری در جهت برانگیختن احساسات و انگیزش قضایای امّت و همکاری با زندگی جامعه وتصویری صادق از تصاویر متنوع زندگی با آیینها و تراژدی های گوناگون باشد. همچنین بیانی راستین از جامعه باشد به گونه ای که پدیدههای آن با گرایشهای مختلف قومی وجریانهای بشری مواجه گردد. همچنین بر این مهم متمرکز است که شعر در عین حال که نیرومند و مفید است، باید ثمربخش و لذت آفرین نیز باشد لذا از شاعران آرمانشهر می خواهد که بر علیه اوضاع غمگین و اندوهناک اطرافشان بجنگند زیرا وظیفۀ وجودی شعر این است که شرایط ملی را بهبود بخشیده و احساس عزت وکرامت انسانی ایجاد کند. شعر باید برای عبرتگیری و یادآوری باشد و به انسان در استمرار فعالیت های عقلی و روحی اش، کمک کند. صدای شاعر حقیقت همان صدای ملت و مردمش است و در شعر وی باید هم زیبایی ابیات و هم تعالی فلسفه و هم عشق به بشریت جمع باشد. روشِ معتمد در این مقاله، دو گونه است، اولاً: روش توصیفی که اندیشه های ادبی ریحانی را از خلال تألیفات متناسب با موضوع پژوهش دنبال میکنیم. ثانیاً: روش تطبیقی که درآن تمایزاتی که ریحانی میان ولتر و روسو در بررسی اقسام نویسندگان آرمانشهر قائل شده است، بررسی می شود.
