نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیات علمی

2 فارغ التحصیل

چکیده

بی شک نمایشنامه یکی ازگونه های ادبی است که اززمان پیدایش آن تاکنون دوره های تاریخی مختلفی را پشت سرگذاشته است.این قالب هنری به عنوان یکی از هنرهای تجسّمی با بهره گیری ازعناصری چون:متن ،ایماء واشارات ،موسیقی وصدا به همراه دیگرعناصر نمایش همچون :کارگردانی، بازیگری ،دکور وغیره داستان ها ومتون ادبی را به مخاطب های خود عرضه می دارد.ولی با این وجود منتقدین چهارعنصر اساسی را برای این گونه ی ادبی برشمرده اند که عبارتند از: حادثه(Event) ،شخصیت(Character) ،ایده(Idea) وگفتگو(Dialogue) . این محصول هنری که درقالب یک گفتگوی ادبی توسط هنرمندان ارائه می شود؛ دارای عناصرمشترک ساختاری فراوانی با داستان می باشد. دراین میان الگوی عنصر گفتگو یکی از تفاوت های عمده ی نمایشنامه با داستان به شمار می آید.چرا که عنصریادشده به عنوان یکی ازعناصر اساسی نمایشنامه نقش ارتباطی میان هنرمند ومخاطب را برعهده دارد.امری که به موجب آن قدرت آفرینش هنری نویسنده ی نمایشنامه نمایان می شود.پژوهش حاضرسعی برآن دارد تا با اتخاذ رویکرد تحلیلی وتوصیفی وبااستناد به منابع ارزشمند کتابخانه ای به تحلیل عنصر «گفتگو» ومشخصه های متعدد آن درنمایشنامه"مغامرات رأس المملوک جابر" سعدالله ونّوس بپردازد.بنابراین انتظار می رود خواننده بامطالعه ی آن بتواند به نتایج ارزشمندی دراین زمینه دست یابد.نتایجی که برتوانایی ونّوس درپردازش گوناگون این عنصراساسی نمایشنامه(گفتگو) اشاره دارد.بنابراین درنهایت خواننده به ویژگی های منحصر به فرد ونّوس درپردازش عنصر"گفتگو" صحّه می نهد.ویژگی هایی چون:گفتگوی دوسویه،گفتگوی پنهان،کنش مندی گفتگوو...
بی شک نمایشنامه یکی ازگونه های ادبی است که اززمان پیدایش آن تاکنون دوره های تاریخی مختلفی را پشت سرگذاشته است.این قالب هنری به عنوان یکی از هنرهای تجسّمی با بهره گیری ازعناصری چون:متن ،ایماء واشارات ،موسیقی وصدا به همراه دیگرعناصر نمایش همچون :کارگردانی، بازیگری ،دکور وغیره داستان ها ومتون ادبی را به مخاطب های خود عرضه می دارد.ولی با این وجود منتقدین چهارعنصر اساسی را برای این گونه ی ادبی برشمرده اند که عبارتند از: حادثه(Event) ،شخصیت(Character) ،ایده(Idea) وگفتگو(Dialogue) . این محصول هنری که درقالب یک گفتگوی ادبی توسط هنرمندان ارائه می شود؛ دارای عناصرمشترک ساختاری فراوانی با داستان می باشد. دراین میان الگوی عنصر گفتگو یکی از تفاوت های عمده ی نمایشنامه با داستان به شمار می آید.چرا که عنصریادشده به عنوان یکی ازعناصر اساسی نمایشنامه نقش ارتباطی میان هنرمند ومخاطب را برعهده دارد.امری که به موجب آن قدرت آفرینش هنری نویسنده ی نمایشنامه نمایان می شود.پژوهش حاضرسعی برآن دارد تا با اتخاذ رویکرد تحلیلی وتوصیفی وبااستناد به منابع ارزشمند کتابخانه ای به تحلیل عنصر «گفتگو» ومشخصه های متعدد آن درنمایشنامه"مغامرات رأس المملوک جابر" سعدالله ونّوس بپردازد.بنابراین انتظار می رود خواننده بامطالعه ی آن بتواند به نتایج ارزشمندی دراین زمینه دست یابد.نتایجی که برتوانایی ونّوس درپردازش گوناگون این عنصراساسی نمایشنامه(گفتگو) اشاره دارد.بنابراین درنهایت خواننده به ویژگی های منحصر به فرد ونّوس درپردازش عنصر"گفتگو" صحّه می نهد.ویژگی هایی چون:گفتگوی دوسویه،گفتگوی پنهان،کنش مندی گفتگوو...
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

 The Element of Dialogue in Wannous’s The Adventure of Mamluk Jaber’s Head

نویسندگان [English]

  • Javad Garjami 1
  • Naeimeh Rabbani 2

1

2

چکیده [English]

Undoubtedly, drama is a literary genre that has experienced different historical periods. This form of art as one of the visual arts uses elements such as text, sign, music, and sound along with other elements of drama as directors, actors, decor, and so forth to present its addressees with stories and literary texts. Nevertheless, critics consider four main elements for this genre: event, Character, idea, and dialogue. This art production is presented in the form of a literary conversation by artists and bears many common structural features with short story. Meanwhile, the element of dialogue is considered a major difference between a play and a short story; the very element is the main element responsible for relating the artist and its addressee.  Something which signifies the power of the artistic creation of its artist. The research adopts a descriptive- analytical approach and uses library resources to analyze the element of dialogue and its features in the play TheAdventure of Mamluk Jaber's Head. Thus, we expect the reader to achieve valuable results. The findings show Wannous’s ability in relation to the element of dialogue and his unique ability in presenting mutual dialogue, hidden dialogue, action dialogue and so forth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Saadallah Wannous
  • The Adventure of Mamluk Jaber's Head
  • Dialogue
المصادر و المراجع:
1- ابن فارس، أبو الحسین أحمد، (1418ه.ق)، معجم المقاییس فی اللغة؛ بیروت: دار الفکر.
2- ابن منظور، جمال الدین محمد بن مکرم الأنصاری، (1412ه.ق)، لسان العرب؛ بیروت: دار الصادر، الجزءالخامس.
3- إسماعیل، عزالدین، (1980م)، قضایا الإنسان فی الأدب المسرحی المعاصرة؛ دراسة مقارنة، دار الفکر العربی.
4- الحاجی، مراد،(2010م)، دراسة فی تقنیات المسرح الملحمی فی «مغامرة رأس المملوک جابر» لونّوس؛ مجلة الشعب،83-65.
5- حنورة، عبد الحمید، (1992م)، «تأسیس المسرح فی المجتمع العربی: الجانب الإبداعی فی الحوار المسرحی»؛ مجلة الفکر العربی، یولیو- سبتمبر، العدد 69، صص 48-25
6- حسین رامز، محمد رضا، ( 1972م)، الدراما بین النظریة و التطبیق؛ طبعة 1، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات و النشر.
 7- حنورة، عبد الحمید، (1675/1986م)، الأسس النفسیة للإبداع الفنی فی الشعر المسرحی؛ مصر: الهیئة المصریة العامة للکتاب.
8- الحکیم، توفیق، (1952م)، فن الأدب؛ القاهرة: مکتبة الأدب.
9- الزبیدی، محمد مرتضى، (1414ه.ق)، تاج العروس؛ بیروت: دار الفکر، الجزء السادس.
10- زمزمی، یحی بن محمد، (1422ه.ق)، الحوار؛آدابه وضوابطه فی ضوء الکتاب والسنة؛ ط 2، عمان: دار المعالی.
11- زمزمی، یحی بن محمد، (1415ه.ق)، فی أصول الحوار، الندوة العالمیة للشباب الإسلامی؛ الریاض.
12- سراج الدین، محمد،(2006م)، فن المسرحیة وسعته فی الأدب العربی؛ شیتاغونج: دراسات الجامعه الإسلامیة العالمیة ، المجلد الثالث.
13- عید، عبد الرزاق، (1986م)، الحریة: المعرفة/السلطة دراسة فی النص المسرحی لسعد الله ونوس؛ بغداد: دار المؤمن للترجمة و النشر، وزارة الثقافة والإعلام.
14- عبید، عماد (آگوست 2013م)، «سعدالله ونّوس، صانع الأمل»؛
http://www.alintibaha.net
15- غراب، سعید أحمد، (2010م)، القراءة فی الأدب العربی الحدیث؛ الطبعة الأولی، دسوق: دار العلم و الإیمان للنشر و التوزیع.
16- القط، عبد القادر، (1978م)، من فنون الأدب المسرحیة؛ بیروت: دار النهضة العربیة.
17- کریفش، شوارت، (1986م)، صناعة المسرحیة؛ ترجمة عبد الله معتصم الدباغ، بغداد: دار المؤمن للترجمة والنشر، وزارة الثقافة والإعلام بغداد.
18- المعشاوی، مبروک، (2010م)، «مغامرة رأس المملوک جابر: بحث فی الخصائص والوظائف»؛ مجلة الشعب،57-38
19- المعوش، سالم، (2011 م)، الأدب العربی الحدیث (نماذج و نصوص)؛ الطبعة الثانیة، بیروت، دار النهضة العربیة.
20- المغامسی، خالد بن محمد، (1425ه.ق)، الحوار، آدابه وتطبیقاته فی التربیة الإسلامیة؛ ط 1، الریاض: مرکزالملک عبدالعزیز للحوارالوطنی.
21- مندور، محمد، (2006 م)، الأدب و فنونه؛ الطبعة الخامسة، مصر: نهضة مصر للطباعة و النشر.
22- ونوس، سعد الله، (1988م)، بیانات لمسرح عربی جدید؛ بیروت: دار الفکر.
23- ونوس، سعد الله،(1996م )، الأعمال الکاملة؛ المجلد الثانی و الثالث، الطبعة الأولی، بیروت: دار الآداب.