طرح پژوهشی
غلامعباس رضایی؛ ابوبکر محمودی
دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1390، صفحه 1-24
چکیده
محتوای اشعار اسلامی حسان در مقایسه با اشعار جاهلی وی هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی دچار تغییر و دگردیسی شده است. در پاره ای از اشعار اسلامی حسان شاهد مفاهیم و تعابیر کاملا جدیدی هستیم که در دوران جاهلی شاعر سابقه نداشته است، مزید بر اینکه وی در دوران اسلامی از پاره ای اغراض شعری مانند خمریات و قصاید صرفاٌ عاشقانه که در دوران جاهلی به ...
بیشتر
محتوای اشعار اسلامی حسان در مقایسه با اشعار جاهلی وی هم از نظر کیفی و هم از نظر کمی دچار تغییر و دگردیسی شده است. در پاره ای از اشعار اسلامی حسان شاهد مفاهیم و تعابیر کاملا جدیدی هستیم که در دوران جاهلی شاعر سابقه نداشته است، مزید بر اینکه وی در دوران اسلامی از پاره ای اغراض شعری مانند خمریات و قصاید صرفاٌ عاشقانه که در دوران جاهلی به آنها پرداخته بود، روی برتافته ، و به جای اینچنین اغراضی شعر خویش را درخدمت دفاع از دین مبین اسلام و رسول معظم(ص) و یاران وی قرار داده است. اما حسان در اشعار مدحی و مرثیه های خود همان روال سابق جاهلی را در پیش گرفته و مضامین و مفاهیم آنرا دوباره تکرار کرده است. میزان مدیحه ها و مرثیه های حسان در دوران اسلامی به مراتب بیشتر از دوران جاهلی است، به این معنی که شاعر در دوران جاهلی تمایل چندانی به مدح و رثا نداشته و در دوران اسلامی بیشتر به این اغراض پرداخته است.
طرح پژوهشی
علی سلیمی؛ پیمان صالحی
دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1390، صفحه 25-44
چکیده
افسانه¬ها از منابع الهام¬بخش شاعران معاصر عرب به شمار می¬روند. و از جمله آنها، افسانه سندباد است که کاربرد آن در شعر معاصرعربی، بسامد بسیار بالایی یافته است. و به دلیل حالتهای روحی مختلف شعرا، نیز به علت موقعیتهای سیاسی و اجتماعی گوناگونی که شاعران در آن به سر برده¬اند، خوانشهای متفاوتی از این افسانه صورت گرفته است، به طوری که هر کدام ...
بیشتر
افسانه¬ها از منابع الهام¬بخش شاعران معاصر عرب به شمار می¬روند. و از جمله آنها، افسانه سندباد است که کاربرد آن در شعر معاصرعربی، بسامد بسیار بالایی یافته است. و به دلیل حالتهای روحی مختلف شعرا، نیز به علت موقعیتهای سیاسی و اجتماعی گوناگونی که شاعران در آن به سر برده¬اند، خوانشهای متفاوتی از این افسانه صورت گرفته است، به طوری که هر کدام از شعرا، نقابی متناسب با خود از آن ساخته¬اند. گاه سندباد درپی ناپیداها، و دستیابی به عدالت و حقیقت ناب است، و گاهی به دنبال کشف ابزارهایی، برای ساختن تمدنی جدید، و زمانی نیز، به خاطر اوضاع نامساعد سیاسی و اجتماعی، در رنج تبعید به سر می¬برد و در پی یافتن دارویی است که جسم علیل خود را بهبود بخشد. گاه مانند سندباد افسانه¬ای، با موفقیت از سفر باز می¬گردد، و زمانی نیز، شکست و نا امیدی، تنها دستاورد سفرهای پر ماجرای اوست. دراین مقاله، خوانشهای متفاوت چهار شاعر معاصر عربی: بیاتی، سیاب، حاوی و عبد الصبور، از این افسانه واکاوی شده است.
طرح پژوهشی
رضا سمیع زاده
دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1390، صفحه 45-60
چکیده
« قصیده ی عینیه ی » [1]شیخ الرئیس ابو علی سینا و «نی نامه ی » [2]مولانا جلال الدّین محمد رومی از این جهت که هر دو بیان کننده ی هبوط روح انسانی از عالم ملکوت و مجّردات به کالبد تیره ی انسانی هستند شباهت هایی دارند . امّا از آن جهت که ابن سینا به مسأله نگاهی عقلانی؛ و خشک و فلسفی، امّا مولانا نگاهی دردمندانه و عاشقانه و از سر سوز دارد از هم متفاوتند ...
بیشتر
« قصیده ی عینیه ی » [1]شیخ الرئیس ابو علی سینا و «نی نامه ی » [2]مولانا جلال الدّین محمد رومی از این جهت که هر دو بیان کننده ی هبوط روح انسانی از عالم ملکوت و مجّردات به کالبد تیره ی انسانی هستند شباهت هایی دارند . امّا از آن جهت که ابن سینا به مسأله نگاهی عقلانی؛ و خشک و فلسفی، امّا مولانا نگاهی دردمندانه و عاشقانه و از سر سوز دارد از هم متفاوتند . ابن سینا روح انسان را واردی ارجمند می داند و به ورودش دل خوش می دارد و از فرط دلخوشی و غرور علمی آن را در قالب معّمائی طرح می کند و از مخاطب می طلبد که منظور او را دریابد . امّا فریاد مولانا از این پیشامد بلند است و سینه ی شرحه شرحه از فراق می خواهد که سوز اشتیاق به وصال مجّدد را بازگوید، باشد که بدین ترتیب تشفّی قلبی برایش حاصل شود . ابن سینا به هبوط نگاهی آموزشی - تعلیمی ( educational ) امّا مولانا نگاهی احساسی و عاطفی ( emotional ) دارد . ابن سینا واقعه را خطیر نمی بیند، بلکه امر برایش طبیعی جلوه می کند . اگر چه تلاش نموده ، ماجرای هبوط را در قالب معما بیان نماید امّا کلامش چندان به سوی زبان استعاری و رمزی نگراییده است، بلکه لبریز از صراحت است. اما مولانا به سبب دردمندی و بزرگ دیدن واقعه ، کلامی بس استعاری و کنایی اختیار کرده است .
طرح پژوهشی
عنایت الله شریف پور؛ محمدحسن باقری
دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1390
چکیده
روابط متقابل ادبی و فرهنگی میان ملل عالم، به خصوص ملل همجوار، از دیرباز مرسوم و متداول بوده است . در این میان رابطه فرهنگی، زبانی و ادبی ملّت ایران و عراق درطول تاریخ بیش از هر ملّت دیگری بوده است.
فرّخی یزدی ،شاعر معاصر ایرانی، متوفای1318ه.ش و صدقی زهاوی،شاعر معاصر عراقی، متوفای 1936 م. هریک در ادبیّات کشور خویش به خاطر رواج ادبیّات کارگری ...
بیشتر
روابط متقابل ادبی و فرهنگی میان ملل عالم، به خصوص ملل همجوار، از دیرباز مرسوم و متداول بوده است . در این میان رابطه فرهنگی، زبانی و ادبی ملّت ایران و عراق درطول تاریخ بیش از هر ملّت دیگری بوده است.
فرّخی یزدی ،شاعر معاصر ایرانی، متوفای1318ه.ش و صدقی زهاوی،شاعر معاصر عراقی، متوفای 1936 م. هریک در ادبیّات کشور خویش به خاطر رواج ادبیّات کارگری و دفاع از محرومین، جایگاهی ویژه دارند.
در این مقاله سعی شده است، تا با بررسی زندگی، آثار و تطبیق اندیشه ها وآرمان های این دو شاعر بزرگ، مطالبی بیان گردد و توانمندی¬های ایشان در پیشبرد اهداف ادبیّات کارگری، در زبان وادب فارسی و عربی، تا حدّ¬ ¬امکان، نشان داده شود و همچنین میزان تأثیرگذاری اندیشه های کارگری انقلاب بلشویکی در آثار قلمی و فکری هر دو شاعر ترسیم گردد و نشان داده-شودکه آبشخور اصلی اندیشه¬های هر دو شاعر علاوه بر ادبیّات قدیم، ادبیّات ودیدگاه¬های اندیشمندان سوسیالیستی کارگری است.
به نظر می رسد، مضامین اصلی ادبیّات کارگری که این دو شاعر به آن پرداخته اند، تقریباً مشابه است و دیدگاه¬های آنها نیز در مورد آن، شباهت¬های زیادی دارد.
طرح پژوهشی
محمد شفیع صفاری
دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1390
چکیده
ادبیات تعلیمی و غنایی ما، بویژه در بخش عرفانی، از سرچشمه¬ی فیّاض انوار تجلّی حق و سخنان پیام¬آور راستین که: «و مایَنطِقُ عَنِ¬الهَوی» بهره¬ها گرفته است؛ چنانکه مطالعه¬ی آن آثار، پس از گذشت قرن¬ها، تاریکی را از دل¬ها می¬زداید و به انوار حق منوّر می¬گرداند؛ از این رو، آثار سنایی، عطّار، مولوی، سعدی، حافظ و ... که از این آب حیات برخوردار ...
بیشتر
ادبیات تعلیمی و غنایی ما، بویژه در بخش عرفانی، از سرچشمه¬ی فیّاض انوار تجلّی حق و سخنان پیام¬آور راستین که: «و مایَنطِقُ عَنِ¬الهَوی» بهره¬ها گرفته است؛ چنانکه مطالعه¬ی آن آثار، پس از گذشت قرن¬ها، تاریکی را از دل¬ها می¬زداید و به انوار حق منوّر می¬گرداند؛ از این رو، آثار سنایی، عطّار، مولوی، سعدی، حافظ و ... که از این آب حیات برخوردار شده-اند، زندگی جاوید یافته¬اند.
سنایی، پدر شعر عرفانی فارسی، یکی از این بزرگان آسمان ادب ایران می باشد. او در قصیده ای، مهارت و هنرمندی خود را در بکارگیری قرآن کریم و احادیث نشان داده است. موضوعی که نگارنده در این گفتار قصد بررسی و تحلیل دقیق تر آن را دارد.
سنایی غزنوی، در این قصیده¬ی جذّاب و دلنشین، از روی تفنّن و هنرنمایی و به شیوه¬ی التزام، تمام بیت¬ها را با زیور آیات و احادیث زینت بخشیده است؛ بویژه اینکه این زیورهای نورانی را، علاوه بر مصراع نخست بیت¬ها، در مصراع دوم در جایگاه قافیه به طریق اقتباس، تلمیح، ترجمه، حلّ، عقد، درج و تضمین به کار برده است. لازم به یادآوری است سنایی از شعر و ادب عرب اطلاع و آگاهی های فراوانی داشته است. چیزی که در لابه لای آثار او به خوبی مشهود است.
طرح پژوهشی
خیریه عچرش؛ کوکب بازیار
دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1390، صفحه 103-124
چکیده
ناصیف¬ یازجی سرآمد شاعران بزرگ مسیحی عرب و بهترین فرزند زمانه ی خود بود، که در تاریخ لبنان و جهان عرب، نامی نامدار و یادی جاویدان از خود باقی گذاشت.وی از جمله شخصیت¬هایی است، که از مفاهیم والای قرآنی شناخت جامع و کاملی دارد ، حکیم و شاعرگرانقدری است که در طول زندگی خود مورد عنایت و توجه عام و خاص قرار گرفت.
این مقاله به بررسی تأثیر قرآن ...
بیشتر
ناصیف¬ یازجی سرآمد شاعران بزرگ مسیحی عرب و بهترین فرزند زمانه ی خود بود، که در تاریخ لبنان و جهان عرب، نامی نامدار و یادی جاویدان از خود باقی گذاشت.وی از جمله شخصیت¬هایی است، که از مفاهیم والای قرآنی شناخت جامع و کاملی دارد ، حکیم و شاعرگرانقدری است که در طول زندگی خود مورد عنایت و توجه عام و خاص قرار گرفت.
این مقاله به بررسی تأثیر قرآن و حکمت¬های قرآنی و روایی بر روی اشعار ناصیف اختصاص دارد، که با مطالعه ی آنها مشخص می¬شود، که قرآن مجید، معانی و مفاهیم آن، نهج البلاغه و اندرزهای شیوای امام علی(ع) و دیگر پیشوایان دین، از جهات مختلف در زندگی فردی و اجتماعی ناصیف یازجی تأثیر آشکار و پنهان نهاده است، و هرکس در این زمینه تأملی بسزا کرده باشد، به درستی این عقیده اعتراف خواهد کرد.
طرح پژوهشی
عبدالاحد غیبی؛ رباب پورمحمود
دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1390، صفحه 125-150
چکیده
تاریخ هنر و ادب اروپا در دهه¬های نخستین قرن نوزدهم، شاهد ظهور مکتب ادبی نوینی با عنوان رمانتیسم بود. این مکتب ادبی نوظهور به سرعت توانست ادبیات ملل دیگر جهان را هم تحت تأثیر قرار دهد. مشرق زمین به ویژه کشورهای عربی و ایران نیز در پی گسترش ارتباطات با غرب، میزبان این نحله¬ی فکری _ ادبی جدید شدند و به تبع آن، شاعران و نویسندگان بزرگی که ...
بیشتر
تاریخ هنر و ادب اروپا در دهه¬های نخستین قرن نوزدهم، شاهد ظهور مکتب ادبی نوینی با عنوان رمانتیسم بود. این مکتب ادبی نوظهور به سرعت توانست ادبیات ملل دیگر جهان را هم تحت تأثیر قرار دهد. مشرق زمین به ویژه کشورهای عربی و ایران نیز در پی گسترش ارتباطات با غرب، میزبان این نحله¬ی فکری _ ادبی جدید شدند و به تبع آن، شاعران و نویسندگان بزرگی که در اندیشه تجدد و نوآوری بودند. به این مکتب نوپا گرویدند. ابراهیم ناجی، شاعر معاصر مصر و محمد حسین شهریار، شاعر معاصر ایران زمین از جمله شاعرانی بودند که سعی داشتند اندیشه-های رمانتیکی را در ادبیات سرزمین خویش بارور سازند. آثار این دو شاعر به حق آیینه¬ی تمام نمای لطیف¬ترین مضامین و مفاهیم رمانتیکی می¬باشد.
اشعار ناجی و شهریار، مضامین رمانتیکی مشترک بسیاری دارند؛ عشق به عنوان یکی از این مفاهیم، جایگاه در خورِتوجهی را در میان دیگر مضامین به خود اختصاص داده است، عشقی که با شور و اشتیاق در هم می¬آمیزد. در این میان، طبیعت پناهگاه خستگی¬های ناجی و شهریار است؛ هر دو شاعر هنرمندانه آن را با عشق خویش پیوند داده، در دامانش تسلی می¬یابند. ناجی و شهریار به گونه¬ای این مفاهیم را با عنصر عاطفه و خیال می آرایند که در قلب و جان مشتاقان شعر و ادب تأثیر عمیق و توصیف ناپذیری می¬گذارد. مقاله ی حاضر می کوشد با رجوع به دیوانهای شعر ناجی و شهریار، آن دسته از اشعار این دو شاعر بزرگ ایران و مصر را که به لحاظ تعبیر و مضمون، قرابت و شباهت عمیقی میان آنها حاکم است و مفاهیم رمانتیکی در آنها نمود بیشتری دارد با رویکردی تطبیقی مورد بررسی قرار دهد.
طرح پژوهشی
سید اسماعیل قافله باشی
دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1390، صفحه 151-162
چکیده
خبب یکی از مزاحفات بحر متدارک است که وزنی مطبوع و پرترنّم و دلکش دارد. این وزن اساساً یکی از وزن¬های مخصوص شعر عربی است و در شعر فارسی چندان معمول نیست. امّا شاعران خوش¬ذوق و نغز پرداز زبان فارسی به¬یکباره از این وزن زیبا غافل نبوده-اند و گه¬گاه در این وزن طبع¬آزمایی کرده¬اند که بعضی از آنها استادانه و جذّاب از کار درآمده است.
در این ...
بیشتر
خبب یکی از مزاحفات بحر متدارک است که وزنی مطبوع و پرترنّم و دلکش دارد. این وزن اساساً یکی از وزن¬های مخصوص شعر عربی است و در شعر فارسی چندان معمول نیست. امّا شاعران خوش¬ذوق و نغز پرداز زبان فارسی به¬یکباره از این وزن زیبا غافل نبوده-اند و گه¬گاه در این وزن طبع¬آزمایی کرده¬اند که بعضی از آنها استادانه و جذّاب از کار درآمده است.
در این مقاله ابتدا وزن متدارک وخبب ، یکی از زحافات آن مطرح گردیده و نمونه هایی از شعر عربی و فارسی برای آن ذکر گردیده و آنگاه به شکل گسترده تری مثنوی « شیر و شکر » شیخ بهائی از جهت علم عروض (زحاف خبب از بحر متدارک) مورد بررسی قرار گرفته است . هم چنین کوشش شده است تا تأثیرات این زحاف بر شعر زیبایی پارسی واکاوی گردد.
طرح پژوهشی
عبدالحسین فقیهی؛ محمدرضا غغاری
دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1390، صفحه 163-186
چکیده
خطابه یا ایراد سخن یا بیان مقصود به صورتی که از نظر محتوی و ترکیبات و ساختار ادبی دارای نظمی خاص و منطقی و معقول باشد، از دیرباز و شاید همزاد با پیدایش زبان وجود داشته و همزمان با پیشرفت و تکامل تمدن و اندیشه بشری این فن نیز تکامل یافته است.پیش از آنکه وسایل ارتباط جمعی پدیدآید، خطابه به عنوان وسایل ارتباط جمعی و اطلاع رسانی ایفای نقش ...
بیشتر
خطابه یا ایراد سخن یا بیان مقصود به صورتی که از نظر محتوی و ترکیبات و ساختار ادبی دارای نظمی خاص و منطقی و معقول باشد، از دیرباز و شاید همزاد با پیدایش زبان وجود داشته و همزمان با پیشرفت و تکامل تمدن و اندیشه بشری این فن نیز تکامل یافته است.پیش از آنکه وسایل ارتباط جمعی پدیدآید، خطابه به عنوان وسایل ارتباط جمعی و اطلاع رسانی ایفای نقش می کرد. شاید به دلیل شنیداری بودن و زنده بودن اجرای خطابه جایگاه اثر گذاری آن هنوز حفظ شده است. با آمدن دین اسلام، محتوی و ساختار و فنون بدیعی خطابه ارتقاء شگرفی یافت و کارکرد آن راهبردی و متنوع گردید.نمونه هایی از این نوع تحولات خطابه در این مقاله آمده است.
طرح پژوهشی
اعظم کریمی
دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1390، صفحه 187-218
چکیده
فرآیند تعامل میان نحو و واژگان در قالب استعداد زبان موضوعی است که هنوز در زبانشناسی نظریه ای علی الخصوص ساختاری، دشوار و بحث انگیز می نماید. مناظراتی که در این زمینه صورت می گیرد، نظریات مخالف ساختار گرایان در زمینه ی ارتباط ما بین نحو و معناشناسی را در کنار هم قرار می دهد. تلاش های مستمر، جهت افزایش تفاهم این ارتباط ، کمک میکند تا شناخت ...
بیشتر
فرآیند تعامل میان نحو و واژگان در قالب استعداد زبان موضوعی است که هنوز در زبانشناسی نظریه ای علی الخصوص ساختاری، دشوار و بحث انگیز می نماید. مناظراتی که در این زمینه صورت می گیرد، نظریات مخالف ساختار گرایان در زمینه ی ارتباط ما بین نحو و معناشناسی را در کنار هم قرار می دهد. تلاش های مستمر، جهت افزایش تفاهم این ارتباط ، کمک میکند تا شناخت بیشتری نسبت به معماهای پیچیده ای که شامل عملکرد زبا نشناسی اسامی، افعال، گزاره ها ((propositions و شناسه های آنها (argument) می شوند، به دست آوریم.
پژوهش حاضر به منظور بررسی مقابله¬ای این دو نظریه¬ی ساخت¬گرایانه در مقابل داده¬های حاصله از گزارش های کلامی دانشجویان زبان عربی و انگلیسی طرح¬ریزی شده، تا به ارزیابی ادعاهای ارائه شده توسط این نظریه¬ها در زمینه¬ی ماهیت تلفیق و یا تفکیک نحو و واژگان بپردازد. مسأله ی مورد نظر این است که آیا ساخت جمله با تأکید بر تفکیک دانش واژگان و نحو انجام می¬پذیرد و یا با تلفیق این دو؟ بدین منظور، 18 نفر از دانشجویان سال آخر رشته¬های زبان عربی و انگلیسی دانشکده¬ ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بین المللی امام خمینی، در تحقیق شرکت داده شدند. داده¬های تحلیل شده نوعی هماهنگی با دعاوی موجود در زمینه ی تلفیق به نمایش گذاشتند. این مطلب دال بر این است که واژگان جزء فعال نحو زبان می¬باشند. موضوعی که محور پژوهش این مقاله قرار می گیرد.
طرح پژوهشی
سیدمهدی مسبوق؛ مرتضی قائمی
دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1390، صفحه 219-232
چکیده
دیوان متنبی به عنوان یک اثر ادبی برجسته، سرشار از انواع تصویر پردازی هاست؛ تصویرهایی که از صور شنیداری، دیداری، بویایی، بساوایی و چشایی نشأت می گیرد. در این میان، تصاویر شنیداری در بیشتر موضوعات شعری او دیده می شود و کاربرد آن نشان از ذهنیت و حالت درونی شاعر دارد. گویی او از نقش و جایگاه تصاویر شنیداری در ایجاد حیات و پویایی تصاویر ...
بیشتر
دیوان متنبی به عنوان یک اثر ادبی برجسته، سرشار از انواع تصویر پردازی هاست؛ تصویرهایی که از صور شنیداری، دیداری، بویایی، بساوایی و چشایی نشأت می گیرد. در این میان، تصاویر شنیداری در بیشتر موضوعات شعری او دیده می شود و کاربرد آن نشان از ذهنیت و حالت درونی شاعر دارد. گویی او از نقش و جایگاه تصاویر شنیداری در ایجاد حیات و پویایی تصاویر کاملاً آگاه است؛ لذا برای مجسم ساختن بهتر محسوسات و ایجاد حرکت و حیات در تصاویر خود، به آفرینش تصویرهایی که از رهگذر حس شنیداری ادراک می شوند پرداخته و در پی صداهای پیرامون خود رفته و گفتگوی خویش با دیگران، شیهه ی اسب و همهمه ی سپاهیان، صدای پرش تیرها و چکاچک شمشیرها، وزش باد و غرش رعد و شرشر آب را به تصویر کشیده و از این طریق تصویرگری شعر خود را کامل نموده تا مخاطب، واقعیت های دنیای ذهن و تجارب شعری وی را بهتر درک کند.
طرح پژوهشی
حمیدرضا مشایخی؛ محمود دهنوی
دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1390، صفحه 233-258
چکیده
نیهیلیسم یا نیست¬انگاری که همواره یکی از دغدغه¬های فکری انسان بوده است، منشأ تاریخی داشته وریشه در فجایع، مصیبت¬ها، ناکامی¬ها و شکست¬های انسان در برابر حیات دارد. نیهیلیسم وضعیت روان شناختی و معرفت شناختی انسان را نشان می¬دهد که در آن معنای زندگی و هستی از دست می¬رود و شرایطی اضطراب¬آفرین و یأس آور بر انسان حاکم می¬شود. یکی از جنبه ...
بیشتر
نیهیلیسم یا نیست¬انگاری که همواره یکی از دغدغه¬های فکری انسان بوده است، منشأ تاریخی داشته وریشه در فجایع، مصیبت¬ها، ناکامی¬ها و شکست¬های انسان در برابر حیات دارد. نیهیلیسم وضعیت روان شناختی و معرفت شناختی انسان را نشان می¬دهد که در آن معنای زندگی و هستی از دست می¬رود و شرایطی اضطراب¬آفرین و یأس آور بر انسان حاکم می¬شود. یکی از جنبه ¬های نیهیلیسم تفکر در مسائل هستی است که اندیشه ی ¬بسیاری از شاعران و فیلسوفان را به خود مشغول کرده¬است. یکی از آنان ایلیا ابوماضی از شاعران عربی مهجر می¬باشد که در باره ی تفکرات وی کتب و مقالات به رشته در آمده و به جنبه¬های ادبی و شعری آن اشاره گردید. اما آنچه در این نوشتار مورد نظر است. نیهیلیست بودن او است ونیز اینکه چه عواملی او را به سمت نیهیلیسم سوق داده¬است و مؤلفه¬های نیهیلیستی او در اشعارش کدامند. آنچه که از بررسی آثار وی به¬دست آمده نشان می¬دهد، عواملی چون اوضاع نابسامان سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ،فقر و استبداد امپراطوری عثمانی ، آشنایی با دو فلسفه¬ی بدبینی شرقی و نیهیلیسم غربی و ارتباط با شاعرانی چون جبران و نعیمه سبب شده که به سمت نیست انگاری سوق پیدا کند و در دیوان خود مرگ، وجود، جبر، تناسخ و... را از دیدگاه نیهیلیسم مورد توجه قرار دهد.
طرح پژوهشی
رضا ناظمیان
دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1390، صفحه 259-274
چکیده
رویارویی باورها و سنت‌های شرقی با آزادی‌ها و فن‌آوری غرب، موضوعی بسیار مهم و جنجالی است که دستمایه ی بسیاری از رمان‌های مشهور عربی است. در این مقاله به برجسته‌ترین این رمان‌ها اشاره شده است و از این میان، رمان «قندیل أمّ هاشم» از یحیی حقی، به لحاظ مضمون و ساختار مورد بحث و بررسی قرار گرفته و رمان‌های «موسم الهجرة إلی الشمال» از ...
بیشتر
رویارویی باورها و سنت‌های شرقی با آزادی‌ها و فن‌آوری غرب، موضوعی بسیار مهم و جنجالی است که دستمایه ی بسیاری از رمان‌های مشهور عربی است. در این مقاله به برجسته‌ترین این رمان‌ها اشاره شده است و از این میان، رمان «قندیل أمّ هاشم» از یحیی حقی، به لحاظ مضمون و ساختار مورد بحث و بررسی قرار گرفته و رمان‌های «موسم الهجرة إلی الشمال» از طیب صالح ، «الحی اللاتینی» از سهیل ادریس و «شیکاغو» از علاء الأسوانی معرفی شده است. دستاورد این مقاله، بررسی تفاوت این رمان‌ها در پرداخت موضوع و نتیجه گیری های متنوع آنهاست. به عنوان مثال یحیی حقی سنت های خرافی شرق را مردود می داند و برخی ارزش های غربی را می ستاید و سعی دارد دین و معنویت شرق و علم و فن آوری غرب را درهم آمیزد و طرحی نو دراندازد.
طرح پژوهشی
معصومه نعمتی قزوینی؛ کبری روشنفکر؛ شهریار نیازی؛ خلیل پروینی
دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1390
چکیده
«هویت» به عنوان یکی از ارکان اساسی شخصیت انسان، در حقیقت پاسخ به سؤال های مهمی همچون«چه کسی بودن» و« چگونه شناسایی شدن» است که از ابتدایی ترین دوران حیات بشر مورد توجه او قرارداشته و درعصرکنونی نیز به دلیل وجود تهدیدهای بسیار، مورد توجه ویژه ی اندیشمندان و پژوهشگران قرارگرفته است. بررسی اشعار چهار شاعرنوگرای عراق(بدرشاکرالسیاب، ...
بیشتر
«هویت» به عنوان یکی از ارکان اساسی شخصیت انسان، در حقیقت پاسخ به سؤال های مهمی همچون«چه کسی بودن» و« چگونه شناسایی شدن» است که از ابتدایی ترین دوران حیات بشر مورد توجه او قرارداشته و درعصرکنونی نیز به دلیل وجود تهدیدهای بسیار، مورد توجه ویژه ی اندیشمندان و پژوهشگران قرارگرفته است. بررسی اشعار چهار شاعرنوگرای عراق(بدرشاکرالسیاب، عبدالوهاب البیاتی، بلندالحیدری وسعدی یوسف)، ضمن نشان دادن ابعاد فردی، ملی، قومی، شرقی و بشری بحران هویت از دیدگاه شاعران نوگرا، می تواند حاکی از اهمیت این مسأله به عنوان یکی از محورهای اجتماعی شعر معاصر عراق نیز باشد.
