نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عرب، واحد کاشمر، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشمر، ایران.

2 استادیار گروه زبان و ادبیات عرب، واحد کاشمر، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشمر، ایران.

3 استادیار گروه زبان و ادبیات عرب، واحد کاشمر، دانشگاه آزاد کاشمر، کاشمر، ایران.

چکیده

یکی از شاخه های نقد متون ادبی ، نقد ساختارگرا است که در آن به کشف ساختارها و روابط میان اجزاء و قوانین پرداخته می شود. «رولان بارت» (1915-1980) یکی از پایه گذاران مکتب ساختارگرا است که شیوه ای برای تحلیل متن ارائه داده است به نام «رمزگان پنج گانه» که به کشف لایه های کنشی ، معمایی، ضمنی، فرهنگی و نمادین متن می پردازد. پژوهش حاضر می کوشد بر پایۀ روش توصیفی - تحلیلی ، ساختار رمان «برید اللیل» نوشته هدی برکات را با تکیه بر این نظریه مورد بررسی قرار می دهد. از مهمترین نتایج به دست آمده از این تحلیل، تبیین نوع استفاده نویسنده از خرده روایت ها در قالب نامه نگاری، برای شخصیت پردازی و مفهوم سازی مسائل اجتماعی مانند پدیده جنگ و پناهندگی است و به فقدان الگوهای کارآمد در سطح خانواده و اجتماع نیز اشاره دارد و هم چنین طرح واره های اطاعت و محرومیت که منجر به ایجاد لایه های نامتعادل شخصیتی در قهرمان داستان شده است را نیز می توان دید و مشخص شد که در داستان اول از رمان برید اللیل نویسنده گاهی با بهره گیری از ضرب المثل ها و یا بعضی اعتقادات مذهبی و تکه کلام ها به تقویت مفاهیم تعلیمی خود پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Structural analysis of the first story of Brid Al-layl based in Roland Barthes's theory of codes.

نویسندگان [English]

  • afsane hadizade 1
  • fariborz hoseynjanzadeh 2
  • mohammad shayganmehr 3

1 Student of the Department of Arabic Language and Literature, Azad University of Kashmar , Iran

2 Assistant Professor of the Department of Arabic Language and Literature, Azad University of Kashmr, Iran

3 Assistant Professor of the Department of Arabic Language and Literature, Azad University of Kashmir, Iran

چکیده [English]

Structuralist criticism represents a significant branch of literary analysis that aims to uncover the structures and interrelations among various elements and rules within texts. Roland Barthes (1915-1980), a foundational figure in structuralism, introduced an analytical framework known as the "five narrative codes," which explores the action, enigma, connotation, cultural context, and symbolic layers present in literary works. This study endeavors to examine the structure of Hoda Barakat's novel Bareed Al-Layl through a descriptive-analytical lens grounded in Barthes' theory. A key finding from this analysis is the clarification of how Barakat utilizes sub-narratives presented through correspondence to shape character development and address social issues such as war and refugee experiences. The research also highlights deficiencies in effective patterns at both familial and societal levels, alongside themes of obedience and deprivation that contribute to creating imbalanced personality traits within the protagonist. Furthermore, it was observed that in the initial story of Bareed Al-Layl, Barakat occasionally enhances her educational themes using proverbs, religious beliefs, and colloquial expressions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: structural analysis
  • codes
  • Roland Barthes
  • novel Bareed Al-layl
  • Hoda Barkat
اکبری زاده، فاطمة. (۱۴۰۱ه.ش). الکرنفالیة فی روایة برید اللیل لهدی برکات. مجلة الجمعیة الایرانیة للغة العربیة و آدابها. فصلیة علمیة محکمة. ع ۶۴. ص ۴۷ - ۷۲.
إیمان، بوقرة. (۲۰۲۰م). «بنیه الشخصیه فی روایة برید اللیل لهدی برکات». رسالة الماجستیر. البویرة الجزائر.
بارت، رولان. (۲۰۰۲م). مدخل إلی التحلیل البنیوی للقصص. ترجمة منذر عیاشی. ط ۲. مرکز الإنماء الحضاری.
بارت، رولان. (۱۹۸۸م). النقد البنیوی للحکایة. ترجمة أنطوان أبوزید. ط ۱. بیروت: عویدات.
برکات، هدی. (۲۰۱۸م). برید اللیل. ط ۱. بیروت: دار الآداب.
برهومه، عیسی. (۲۰۰۲م). اللغۀ و الجنس، حفریات اللغویة فی الذکورة و الانثویة. عمان: دار الشروق.
سلون، رامان. (۱۹۹۱م). النظریة الادبیة المعاصرة. ترجمة جابر عصفور. ط ۱. قاهره: دار ‌الفکر.
عزام، محمد. (۲۰۰۵م). شعریة الخطاب السردی. دمشق: اتحاد الکتاب العرب.
العید، یمنی. (۱۹۸۶م). الراوی الموقع و الشکل. بیروت: مؤسسة الإبحاث العربیة.
لحمدانی، حمید. (۱۹۹۱م). بنیة النص السردی من منظور النقد الادبی. ط ۱. بیروت: المرکز الثقافی العربی.
احمدی، بابک. (۱۳۹۲ه‍.ش). ساختار و تأویل متن. چ ۱۵. تهران: مرکز.
آلن، گراهام. (۱۳۹۲ه.ش). رولان بارت. ترجمۀ پیام یزدان‌جو. چ ۲. تهران: مرکز.
امامی، نصرالله. (۱۳۷۷ه.ش ). مبانی و روش‌های نقد ادبی. چ ۲. تهران: دیبا.
بارت، رولان. (۱۳۹۴ه.ش). اس/ زد. ترجمۀ سپیده شکری‌پوری. تهران: افروز.
پین، مایکل. (۱۳۹۲ه.ش). بارت و فوکو و آلتوسر. ترجمۀ پیام یزدان‌جو. چ ۴. تهران: مرکز.
پاینده، حسین. (۱۳۹۷ه.ش). نظریه و نقد ادبی. ج ۱. چ ۲. تهران: سمت.
چندلر، دانیال. (۱۳۸۷ه.ش). مبانی نشانه‌شناسی. ترجمۀ مهدی پارسا. چ ۱. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.
خداوردی، سمیه. (۱۴۰۰ه.ش). «تجلیات المیتاسرد فی روایة برید اللیل لهدی برکات». فصلنامة لسان مبین. ص ۵۳ - ۷۰.
خلیل‌نژاد اصل، غریب. (۱۴۰۲ه.ش). «واکاوی نوشتار زنانه رمان برید اللیل هدی برکات در پرتو نظریه نقد وضعی زنان از الین شوالتر». پژوهشنامۀ نقد ادب عربی. س ۱۳. ش ۲۶.
سجودی، فرزان. (۱۳۸۷ه.ش). نشانه‌شناسی کاربردی. چ ۱. تهران: علم.
عابدینی، فاطمه. (۱۴۰۰.ش). «بررسی روایت اپیزودی در رمان برید اللیل از هدی برکات». نشریۀ نقد ادب معاصر. ص ۲۷۱ - ۲۹۴.
معصومی، مهران. (۱۴۰۰ه.ش). «تکنیک آشنایی‌زدایی اشکلوفسکی در اپیزودهای رمان برید اللیل». مجلة الجمعیة العلمیة الإیرانیة للغة، العربیة و آدابها. فصلیة علمیة محکمیة. س ۱۸. ش ۲. ص ۱۰۵ - ۱۲۶.
معصومی، مهران. (۱۴۰۲ه.ش). «انعکاس ناله‌های درونی فرودست در پرتو واگویه‌های درونی برید اللیل». پژوهشنامه ادبیات داستانی. ش ۱۲. ص ۱۸۱ - ۲۰۷.
میرصادقی، جمال؛ و میمنت ذوالقدر. (۱۳۷۷ه.ش). واژه‌نامۀ هنر داستان‌نویسی. چ ۱. تهران: مهناز.
میرعمادی، سیدعلی. (۱۳۸۴ه.ش). فرهنگ توصیفی نشانه‌شناسی. ترجمۀ مهدی پارسا. چ ۱. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.