نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خوارزمی

2 استادیار دانشگاه خوارزمی

3 هیات علمی دانشگاه زابل

4 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه زابل

چکیده

طلاح تقابل های دوگانه یکی از اساسی ترین مفاهیم نقد ساختارگرایی، پساساختارگرایی، زبان شناسی و نشانه شناسی است که ضمن ریشه داشتن در نظریات سوسور و بر نظریه های ساختارشکنی دریدا تکیه دارد. هلن سیکسو (1937م-) نویسنده و فمینیست فرانسوی به تأسی از دریدا (1930-2004م) و لاکان (1901-1981م) در نظریة شالوده شکنی خود به واژگونه کردن تقابل های دوگانه اعتقاد دارد. هیفاء بیطار(1960م-) نویسندة معاصر سوری است که درآثار خود جایگاه کنونی زنان را در جوامع سنتی و عربی ارزیابی می کند. رمان «یومیات مطلقه» اولین رمان وی است که نویسنده در آن، در پی انتقام گرفتن از قوانین ظالمانة کلیسا در حق زنان بر می آید و برای بازیابی هویت زنان در پی واژگون کردن تقابل های دوگانة جامعة مردسالار تلاش می-کند. این جستار در خوانشی ساختارشکنانه، تقابل های دوگانة اصل/ دیگری، کنشگری/ کنش پذیری، عشق/ ازدواج سنتی و سکوت/ سخن گفتن را- که در رمان حضوری پررنگ دارند- بر مبنای تئوری های سیکسو تحلیل کرده است. مهم ترین نتیجة حاصل از تحلیل رمان مذکور را می توان به مواردی از قبیل تلاش هیفاء برای بازسازی اصالت زنان، دگرگون سازی تقابل های دوتایی نظام مردسالار و نوشتن تجربه های شخصی او اشاره نمود، که خمیرمایة تئوری های سیکسو را تشکیل می دهد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Deconstructive Study of Binary Oppositions in Diaries of a Divorcee (Based on Helen cixou’s Theories)

نویسندگان [English]

  • Hamed sedghi 1
  • Seyed Adnan Eshkevari 2
  • Ali Asghar Habibi 3
  • Mojtaba Behroozi 4

1

2

3

4

احمدی، بابک. (1371 ش). ساختار و تأویل متن؛ جلد2، تهران: نشر مرکز.
- بیسلی، کریس. (1385ش). چیستی فمینیسم؛ ترجمة محمد رضا زمردی، تهران: روشنفکران زنان.
- تانگ، رزمری. (۱۳۸۷ش). درآمدی جامع بر نظریه های فمینیستی؛ ترجمة منیژه نجم عراقی، تهران: نشر نی.
- تسلیمی، علی. (1388 ش). نظریه های ادبی و کاربرد آن در ادب فارسی؛ تهران: کتاب آمه.
- داد، سیما. (1385 ش). فرهنگ اصطلاحات ادبی؛ چاپ سوم، تهران: نشر مروارید.
- دهخدا، علی اکبر. (1377ش). لغت نامه؛ چاپ دوم، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
- سیکسو، هلن. (1382ش). خنده مدوسا؛ ترجمة محمد رضا فرزاد: فصل زنان، جلد 2، تهران: توسعه.
- --------. (بی تا). «خنده مدوسا»؛ ترجمه مهرنوش نیک پسند، گاهنامه کلبه، شماره 5 و 6، اصفهان: انتشارات دانشگاه علوم پزشکی اصفهان.
- فرحبخش، علیرضا و شبنم بزرگی. (1391ش). «زن سیکسویی در داستان مداوای بی بی هالدر اثر جومپا لاهیری»؛ مجلة نقد زبان و ادبیات خارجی، شماره هشتم، صص 139-161.
- طاهری نیا، علی باقر و روح الله مهدیان طرقبه. (1392ش). «دوگانگی و تقابل در رمان های سحر خلیفه»؛ نشریة ادبیات پایداری، سال چهارم، شماره هشتم، صص 122-152.
- عبیدی نیا، محمد امیر و دلالی میلانی. (1371 ش). «بررسی تقابل های دوگانه در حدیقه سنایی»؛ مجلة پژوهش زبان و ادبیات فارسی، دوره دوم، شماره سیزدهم، صص 25-42.
-کلیگز، مری. (1388 ش). درسنامة نظریه ادبی؛ ترجمه جلال سخنور و دیگران، تهران: انتشارات اختران.
- محمدی، اویس و زینب صادقی. (1392 ش). «نقد فمینیستی داستان کوتاه مردی در کوچه از کتاب چشمانت سرنوشت من اند از غادة السمان»؛ مجلة زبان و ادبیات عربی، شمارة هشتم، صص85-113.
- نیازی، شهریار و دیگران. (1390ش). «بازتاب رنج های زن عرب در رمان های هیفاء بیطار»؛ فصلنامة زن در فرهنگ و هنر، دورة سوم ، شمارة دوم، صص 119-131.
- مشیرزاده، حمیرا. (۱۳۸۸ش). از جنبش تا نظریه اجتماعی(تاریخ دو قرن فمینیسم)؛ تهران، نشر شیرازه.
- مقدادی، بهرام. (1378ش). فرهنگ و اصطلاحات نقد ادبی (از افلاطون تا عصر حاضر)؛ تهران: فکر روز.
- هام، مگی. (۱۳۸۲ش). فرهنگ نظریه های فمینیستی؛ ترجمة فیروز مهاجر و همکاران، تهران: نشر توسعه.
- یزدانجو، پیام. ( 1386ش). به سوی پسامدرن، تهران: نشر مرکز.
 
ب) منابع عربی
-
إلیاس أنطون إلیاس. (1969م). القاموس العصری؛ المطبعة العصریة.
- بیطار، هیفاء. (دون تا).
یومیات مطلقة؛ دمشق: منشورات الاختلاف.
- حمود، ماجده. (2002 م).
الخطاب القصصی النسوی؛ الطبعة الاولی، بیروت: دار الفکر المعاصر.
- معلوف، لویس. (1379ش).
المنجد فی اللغة؛ الطبعة الأولی، تهران: انتشارات اسلام.
 
ج) منابع لاتین
- Selers, susan, ed.(1994). the Helen cixou Reader, london, Routledge.
- Cavallaro, Dani. (2003). French Feminist Theory: An Intro duction. London. Continum.