نویسندگان

-

چکیده

بن مایة آثار نجیب محفوظ، رمان نویس معروف مصری، طرح مسائل اجتماعی ‌از جمله، مسائل مربوط به زندانیان سیاسی است؛ آثاری که دیدگاه انتقادی او را به نظام سیاسی و حکومت مصر نشان می دهد. رمان کوتاه «الشحاذ» (گدا) نمونه‌ای از رمان‌های نمادین ‌وی دربارة روشنفکران جهان سوم است که در جوانی از انقلابیون تندرو و ‌آرمان خواه بوده‌اند؛ اما در میانسالی ناامید شده و دچار عذاب وجدان و‌ آشفتگی خاطر گشته اند. شخصیت اصلی رمان عمر الحمزاوی (وکیل معروف) نمادی از جوانان پرشور انقلابی است که خواهان حکومت سوسیالیستی و رسیدن به مدینة فاضله است؛ جوانی که اکنون به انحطاط اخلاقی کشیده شده و ‌در پی یافتن مفهوم حقیقت زندگی و خداوند است. با توجه به اینکه یکی از مهم‌ترین عناصر رمان شخصیت های آن است، می‌توان شخصیت پردازی دقیق و جذاب را در رمان «الشحاذ» از ویژگی‌های برجستة سبک داستان پردازی نجیب محفوظ دانست که ‌با به کارگیری عنصر گفت وگو در رمان، بیشتر نمایان می گردد. ‌در پژوهش حاضر، سعی شده است با توجّه به اهمیت شخصیت و ‌نوع پردازش آن، شخصیت‌های رمان «الشحاذ» با روشی توصیفی– تحلیلی بررسی شود. از نتایج تحقیق برمی آید که شخصیت‌ها ‌به دو شیوة مستقیم و غیرمستقیم بازنمایی شده-اند. در این مسیر، علاوه بر اینکه نویسنده مستقیم و صریح شخصیت ها را به مخاطب معرفی می‌کند، از روش غیرمستقیم به کمک عناصری مانند گفت وگو، بیان احساسات، افکار و روحیات بهره می گیرد که نقش گفت و گو در این باره برجسته تر می نماید. 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Characterization in the Novel of Naǧyb Maḥfūẓ "Al-šahāz

نویسندگان [English]

  • Ali Khezri
  • Rasoul Ballawi
  • Zohreh Behrozi

منابع و مآخذ
الف) منابع فارسی
1. آلوت، میریام. (1380ش). رمان به روایت رمان نویسان؛ ترجمة علی‌محمد حق‌شناس، چاپ دوم، تهران: نشر مرکز.
2. اسدالله‌زاده گودرزی، بیتا و ابراهیم ابراهیم‌تبار. (تابستان 1391ش). «شخصیت و‌ شخصیت‌پردازی در رمان ملکوت»، فصلنامة مطالعات نقد ادبی (تهران)، شمارة 31، صص 119-144.
3. ایرانی، ناصر. (1364ش). داستان: تعاریف ابزارها و عناصر؛ چاپ اول، تهران: کانون پرورش فکری کودکان و‌ نوجوانان.
4. بورنوف، رولان. (1378ش). جهان رمان؛ ترجمة نازیلا خلخالی، چاپ اول، تهران: نشر مرکز.
5. بیات، حسین. (1387ش). داستان نویسی جریان سیال ذهن؛ چاپ اول، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
6. سلیمانی، محسن. (1362ش). تأملی در باب داستان؛ چاپ اول، تهران: حوزة هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
7.----------- . (1391ش). فن داستان نویسی؛ چاپ هفتم، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
8. عبداللهیان، حمید. (1381ش). شخصیت و‌ شخصیت پردازی در داستان معاصر؛ چاپ اول، تهران: انتشارات آن.
9. گودرزی‌نژاد، آسیه. (1388ش). «شخصیت­پردازی در رمان چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم»، فصلنامة ادبیات فارسی (تهران)، شمارة 14، صفحات 155-172.
10. مستور، مصطفی. (1379ش). مبانی داستان کوتاه؛ چاپ اول، تهران: نشر مرکز.
11. مهدی‌پور عمرانی، روح الله. (1388ش). آموزش داستان­نویسی؛ چاپ اول، تهران: انتشارات تیرگان.
12. میرصادقی، جمال. (1390ش). راهنمای رمان­نویسی؛ چاپ اول، تهران: انتشارات سخن.
13. یونسی، ابراهیم. (1379ش). هنر داستان­نویسی؛ چاپ ششم، تهران: مؤسسه انتشارات نگاه.
ب) منابع عربی
1. قندیل، فؤاد. (2002م). فن کتابة القصة؛ لا طبعة، قاهرة: الهیئة العامة لقصور الثقافة.
2. محفوظ، نجیب. (بی تا). الشحاذ؛ بی‌جا، مکتبة مصر
3. نجم، محمد یوسف. (1966م). فن القصة؛ الطبعة الخامسة، بیروت: دار الثقافة.