نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار

2 دانشجوی دوره دکتری

چکیده

عبدالعزیز بن سرایا الحلّی ملقب به صفی الدین از شاعران بزرگ شیعی قرن هفتم است که در انواع قالب های شعری طبع آزمایی کرده است. از ویژگی های شعری او، روانی لفظ و زیبایی سبک است. او بعد از بوصیری، اولین کسی است که در بدیع شعر سروده وآن را در قالب یک فن در آورده است. حماسه های او شهرت بسیار دارد. علت کثرت اشعار حماسی در دیوان شاعر و شهرت آن، روحیه­ی جنگاوری وی و نیز مرگ مظلومانه­ی دایی­اش بوده است. محور اصلی این حماسه ها، فخر به خود و قومش است. وی در حماسه ها و فخریاتش سخت تحت تأثیر متنبی است و در سایر مضامین نیز از شاعران گذشته تقلید کرده ‌است. می­توان گفت حماسه ها و فخریات شاعر از یکدیگر تفکیک ناپذیر است. شاعر در حماسه های خود از آیات و قصه های قرآنی بهره برده و تا حد زیادی مسائل مختلف جامعه­ی آن روزگار را در شعر خود  به تصویر کشیده است.
 این مقاله به بررسی  و کنکاش در بخشی از دیوان او  یعنی حماسه‌ها پرداخته‌است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analytical view on the Epics of Safî al-dîn Al-Hillî

نویسندگان [English]

  • M H 1
  • . . 2

1

2

چکیده [English]

  Abd al-aziz Ibn Saraya Al-Hillî so-called “Safî al-Din” is one of the great Shiite poets in the seventh century. After Busirî, he was the first poem who composed in Embellishments and has made it as a technique. Some features of his poetry are eloquence and beauty of style. He has experienced various forms of poetry and his epics are of good fame. Cause of multiplicity of epic poems in his poetical works is his warlike spirit and his uncle’s death. The main axis of these epics is his glory in himself and his people. He is hardly influenced by Mutanabbî in his Epics and Boasting Poems and in other subjects has imitated of past poets. It can be said that poet’s Epics and Boasting Poems are inseparable. The poet, in his epics, employed Quranic tales and verses. He has largely show different facts of his days in his poetry.
This article is concerned to study in a part of his court.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Safî al-Dîn
  • epic
  • boasting Poems
  • imitation
قرآن کریم،ترجمه:آیت الله مکارم شیرازی
2- ابراهیم یوسف ، خالد. )1412ه-1992م) .«الانحطاط مفهوم و واقع»، دار الهادی، چاپ اول.
3- أبو العتاهیة. (1406ه-1986م). «دیوان»،داربیروت.    
4- باشا،عمر­موسی.­(1400ه).«محاضرات­­ فی­ الأدب المملوکی والعثمانی»،مطبعة الاحسان.
5- بردی الأتابکی،یوسف بن تغری. (1986). «المنهلُ الصافی والمُستوفی بعد الوافی»، جلد هفتم، تحقیق: محمد محمد أمین وسعید عبد الفتاح عاشور،مرکز تحقیق التراث.   
6- التفتازانی،سعد الدین .(1386ه). «شرح المختصر»، قم: منشورات اسماعیلیان، چاپ سوم. 
7-الجرجانی، السیدالشریف.(2007م).«الحاشیة علی المطول»، تحقیق:رشید أعرضی،دار الکتب العلمیة،چاپ اول.
8-حکیمی،محمدرضا.(1379).«ادبیات وتعهد در اسلام»، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ یازدهم.
9-الحلّی،صفی الدین. (1382ه-1962م). «دیوان»، دار صادر.
10-دهمان، محمدأحمد.(1410ه-1990م). «معجم الألفاظ التاریخیة فی العصر المملوکی»، بیروت: دار الفکر المعاصر، چاپ اول.
11- الرکابی،جودت.(1996). «الادب العربی من الانحدار الی الازدهار»، دار الفکر المعاصر.
12-الزرکلی،خیر الدین. (1980م). «الأعلام»، جلد چهارم، دار العلم للملایین، چاپ پنجم.
13-زیدان،جرجی.(بی تا).«تاریخ آداب اللغة العربیة»،جلد سوم، دار الهلال.
14-شرح دیوان عنتره. (1405ه). دار الکتب العلمیة،چاپ اول.
15-شرح دیوان کعب بن زهیر.(1423ه-2002م). قاهره:دار الکتب و الوثائق القومیة، چاپ سوم.
16-الشوکانی،محمد بن علی. (1418ه-1998م)، «البدر الطالع»،جلد اول، دار الکتب العلمیة،چاپ اول.
17-الصفدی،صلاح الدین خلیل بن أیبک. (1418ه-1998م).«أعیان اعصر و أعوان النصر»،حققه: نبیل أبو ریشه، محمد موعد، محمود سالم محمد، جلد سوم ، بیروت: دار الفکر المعاصر، چاپ اول.
18-الطائی، أبو تمام. (1889م). «دیوان»، شرحه:شاهین عطیه، بیروت، المطبعةالادبیة.
19-العسقلانی، ابن حجر. (بی تا).«الدرر الکامنة فی اعیان المائة الثامنة»، ج2،دار الجیل.
20-علوش،جواد احمد.(1379ه-1959م). «شعر صفی الدین الحلّی»، بغداد:  مطبعة المعارف.
21-الفاخوری،حنا. (بی تا). «الجامع فی تاریخ الادب العربی»، بیروت:دار الجیل.
22-......................(1387).«تاریخ الأدب العربی»،تهران:انتشارات توس،چاپ پنجم.
23-فروخ،عمر (،1981م). «تاریخ الادب العربی»، الجزء الثالث، دار العلم،چاپ چهارم.
24-الکتبی،محمد بن شاکر .(بی تا). «فوات الوفیات و الذیل علیها»،تحقیق: احسان عباس،جلد دوم، بیروت:دار الثقافة.
25-المتنبی،دیوان. (1427ه-2006م).إعتنی به و شرحه: عبد الرحمن المصطاوی، بیروت:دار المعرفة،چاپ سوم.
26.الهاشمی،احمد.(1383ه).«جواهرالبلاغة»،تهران:المطبعة: امیر،چاپ دوم.
27 - Nicholson. Reynold (1969). A Literary  History of  the Arabs. Cambridge : The university press.