نویسندگان

چکیده

دلخوش­شدن به دنیای مادی و لذت­های زودگذر آن، بسیاری از مردم را فارغ از طبقۀ فکری­شان، معطوف خویش کرده است و می­کند. در هر دوره­ای هرگاه انسان­ها از حل راز و رمز هستی و زندگی خویش ناتوان گردند، با تمرکز به وجود این­جهانی و نفی حقایق روحانی و ماورایی، به فلسفۀ خوشباشی روی می­آورند. در حوزۀ ادبیات اسلامی، حکیم عمر خیام نیشابوری نامی آشنا در این عرصه است. دم­غنیمت­شمری و خوشباشی خیامی یک طرز فکر رایج در عصر هرج و مرج فکری و فرهنگیِ قوم عرب؛ یعنی دورۀ مملوکی است که از لحاظ دورة تاریخی با زمانة خیام فاصلۀ چندانی ندارد. الشاب الظریف از شاعران وجودگرای این روزگار است که با پیروی از فلسفۀ خیام، سلوک ناهنجاری را در طول زندگی کوتاهش در پیش گرفت. جستار پیش رو تلاش کرده است، جلوه­های این گرایش فکری را به شیوۀ تطبیقی در بستر شعر این شاعر واکاوی کند تا همسویی­های او با فلسفۀ خیام را نشان دهد. رهیافت نهایی آن است که علی­رغم دلمشغولی دو شاعر به خوشی­های زودگذر، وجودگرایی آن­ها الحادی نیست و به غفران الهی امیدوارند.
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Analysis of Khayyam and Al-shab Al-zarif 's Poems in Terms of Capre Diem

نویسندگان [English]

  • Ali Akbar Ahmadi Chenari
  • Ali Asghar Habibi
  • Farzaneh Gorouhi
منابع و مآخذ
    الف) منابع فارسی                                            
1. امین رضوی، مهدی. (1385ش). صهبای خرد: شرح و احوال آثار حکیم عمر خیام نیشابوری؛ ترجمة مجدالدین کیوانی، چاپ اول، تهران: سخن.
2. برن، ژان. (1357ش). فلسفة اپیکور؛ ترجمة سید ابوالقاسم پور حسینی، چاپ اول، تهران: سپهر.
3. چدویک، چارلز. (1388ش). سمبولیسم؛ ترجمة مهدی سحابی، تهران: نشر مرکز.
4. خیّام، عمر. (۱۳۹۰ش).رباعیات؛ نسخة محمدعلی فروغی و قاسم غنی، قم: آثار قلم.
5. دشتی، علی. (1380ش). دمی با خیّام؛ تهران: انتشارات امیرکبیر.
6. رحمدل، غلامرضا. (1386ش). «مقایسة اغتنام فرصت در اندیشه­های حافظ و خیّام»، مجلة ادب پژوهی، شمارة 2، صص: 141ـ 118.
7. سارتر، ژان پل. (1376ش). اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر؛ ترجمة مصطفی رحیمی، تهران: نیلوفر.
8. شیخ امین، بکری. (1383ش). پژوهشی در شعر مملوکیان و عثمانیان؛ ترجمة عباس طالب زاده شوشتری، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
9. صفا، ذبیح الله. (1363ش). تاریخ ادبیات در ایران(ج2)؛ تهران: انتشارات فردوسی.
10. فتوحی، محمود. (1386ش).بلاغت تصویر؛ چاپ اول، تهران: انتشارات سخن.
11. قنبری، محمدرضا. (1384ش). خیام­نامه؛ چاپ اول، تهران: زوار.
12. کادن، جی،ای. (1380ش). فرهنگ ادبیات و نقد؛ ترجمة کاظم فیروزمند، تهران: انتشارات شادگان.
13. کریستین سن، آرتور. (1373ش). بررسی انتقادی رباعیات خیام؛ ترجمة فریدون بدره­ای، تهران: توس.
14. نوالی، محمود. (1386ش). فلسفه­های اگزیستانس و اگزیستانسیالیسم تطبیقی؛ چاپ سوم، تبریز: دانشگاه تبریز.
15. هدایت، صادق. (1381ش). خیام صادق: مجموعة آثار صادق دربارة خیام هدایت؛ مقدمه و گردآوری جهانگیر هدایت، تهران: نشر چشمه.
ب) منابع عربی
1. امرؤالقیس بن حجر. (2004م). دیوان؛ شرح عبدالرحمان المصطاوی، الطبعة الثانیه، بیروت: دارالمعرفه.
2. الشاب الظریف. (1995م). دیوان؛ شرح صلاح الدین الهواری؛ الطبعة الأولی، بیروت: دارالکتاب العربی.
3. موسی باشا، عمر. (1989م). الادب فی بلاد الشّام عصور الزنکیّین و الأیوبیّین و الممالیک؛ الطبعة الاولی، دمشق: دارالفکر.
4. ----------. (1999م). تاریخ الادب العربی(العصر المملوکی)؛ دمشق: دارالفکر.
5. یوسف، خالد. (2003م). الشعر العربی، أیام الممالیک؛ الطبعة الأولی، بیروت: دار النهضة العربیه.