نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

ادبیات به دلیل ماهیت و حوزة گسترده‌اش، با سایر رشته‌های علوم انسانی اشتراک و تناسب موضوعی دارد. از این رو، قابلیت انجام پژوهش‌های بین رشته­ای در آن امکان پذیر است. در این میان رابطة ادبیات و علم روان‌شناسی از اهمیت و عمق زیادی برخوردار است؛ بگونه­ای که نقد و تحلیل اثر ادبی از منظر روانشناسی برای شناخت شخصیت صاحب اثر، یکی از برجسته­ترین روش­های نقدی است. اشعار شاعران یکی از آثار ادبی است که بازتاب و انعکاس راستین شخصیت آفریننده آثار در آن نمود پیدا می­کند. ابن­رومی یک از شاعران برجسته عصر عباسی است که زندگی روی خوشی به وی نشان نداد و همواره غرق در مصیب و بلا بود، و در وجود خود حقارت­های جسمانی و اجتماعی را احساس می­کرد، در نتیجه اشعار وی عرصة جولان عقده­های روانی اوست. این پژوهش در تلاش است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی، شخصیت ابن رومی را از رهگذر اشعارش با رویکرد نقد روانشناسی در چارچوب نظریة عقدة حقارت آلفرد آدلر بررسی و تحلیل کند. نتیجه این پژوهش نشان می­دهد که حضور احساساتی نظیر حسادت، بدبینی، تنفر، ترس در وجود ابن رومی، نشان از نهادینه بودن عقدة حقارت در شخصیت او دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Studying Ibn al-Rumi Based on Adler's Inferiority Complex

نویسندگان [English]

  • . .
  • . .
  • . .
  1. منابع و مآخذ

    الف) منابع فارسی

    1. احمدوند، محمدعلی. (1374ش). شناخت فکر انسان؛ چاپ دوم، تهران: انتشارات مهر آیین. 
    2. اسپربر، مانس. (1379ش). تحلیل روان‌شناختی استبداد و خودکامگی؛ ترجمة علی صاحبی، چاپ دوم، تهران: انتشارات ادب و دانش.
    3. آدلر، آلفرد. (1379ش). شناخت طبیعت انسان؛ ترجمة طاهره جواهر ساز، چاپ اول، تهران: انتشارات رشد.
    4. ابن خلکان، محمد بن ابی­بکر. (1364ش). وفیات الاعیان؛ به کوشش احسان عباس، چاپ دوم، قم: انتشارات شریف رضی.
    5. شفیع آبادی، عبدالله. (1365ش). نظریه‌های مشاوره و روان درمانی؛ چاپ اول، تهران: نشر مرکز دانشگاهی.
    6. شمیسا، سیروس. (1378ش). نقد ادبی؛ چاپ اول، تهران: انتشارات فردوسی.
    7. شولتز، دوان و سیدنی آلن شولتز. (1386ش). نظریه‌های شخصیت؛ چاپ دوم، تهران: انتشارات ویرایش.
    8. شولتز، دوان. (1381ش). نظریة شخصیت؛ ترجمة یوسف کریمی و دیگران، چاپ دوم، نهران: انتشارات ارسباران.
    9. فاخوری، حنّا. (1383ش). تاریخ الأدب العربی؛ ترجمة محمد آیتی، چاپ ششم، تهران: انتشارات توس.

    10. فیست، جس وگریگوری فیست.(1378ش). نظریه‌های شخصیت؛ ترجمة یحیی سید محمدی، چاپ سوم، تهران: انتشارات روان.

    11. موساک، هارولد. (1999م). نظریة شخصیت آدلر؛ ترجمة محمد عزیزی، چاپ اول، تهران: انتشارات ادب.

    12. منوچهریان،پرویز. (1368ش).عقدة حقارت؛ چاپ اول، تهران: انتشارات گوتنبرگ. 

    ب) منابع عربی

    1. الحاوی، ایلیا سلیم. (1968م). ابن الرومی فنه و نفسیته من خلال شعره؛ الطبعة الثانیة، بیروت: دار الکتب اللبنانی.

    2. الحر، عبد المجید. (1412ق). ابن الرومی عصره و حیاته و نفیسته و فنه من خلال شعره؛ الطبعة الأولی، بیروت: دارالکتب العلمیه.

    1. ابن­الرومی. (1415ق). دیوان؛ شرح احمد حسن بسج، الطبعة الأولی، بیروت: دار الکتب العلمیه.
    2. زبیدی، ابی بکر محمد بن حسن. (1373ق). طبقات النحویین؛ به کوشش محمد ابوالفضل ابراهیم، الطبعة الأولی، قاهره. 

    5. شرف الدین، خلیل. (1996م). ابن الرومی؛ بیروت: دار المکتبه الهلال. 

    1. شلق، علی. (1960م). ابن الرومی فی الصورة والوجود؛ الطبعة الأولی، بیروت: دار النشر للجامعتین. 
    2. ضیف، شوقی. (1975م). تاریخ الادب العباسی العصر العباسی الثانی؛ الطبعة الثالثة،قاهره: دار المعارف. 
    3. ---------. (1965م). الفن و مذاهبه فی الشعر العربی؛ الطبعة الثالثة، بیروت: مکتبة الاندلس. 
    4. عقاد، محمود عباس. (1950م). ابن الرومی حیاته من شعره؛ الطبعة الثالثة،قاهره: مطبعه حجازی.

    10. فروخ، عمر. (1968م). تاریخ الادب العربی؛ الطبعة الأولی، بیروت: دار العلم للملایین. 

    11. قیروانی، ابن رشیق. (1408ق). العمدة فی محاسن الشرع و آدابه؛ به کوشش محمد قرقزان، الطبعة الأولی، بیروت: دار المعرفه.

    12. مرزبانی، محمد بن عمران بن موسی. (2005م). معجم الشعراء؛ به کوشش فاروق السلیم، الطبعة الأولی، بیروت: دار الصادر. 

    13. مسعودی، علی بن حسین. (1402ق). مروج الذهب؛ به کوشش محمد محی اتلدین عبد الحمید، الطبعة الأولی، بیروت: دار المعرفه.