نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مسعود سلمانی حقیقی ¹
• عباس گنجعلی ²
• سید مهدی نوری کیذقانی ³

¹ دانشجوی دکترای زبان و ادبیات عربی دانشگاه حکیم سبزواری

² دانشگاه حکیم سبزواری

³ دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی. دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

نقد روانکاوی یکی از رویکردهای نقد ادبی است. در این نوع نقد، شرایط و اوضاع و احوال فرد از جمله اضطرابات و آشفتگی‌های درونی و ذهنی او مورد بررسی قرار می‌گیرد. یکی از اضطرابات وجودی انسان، تنهایی است. متون ادبی به خصوص رمان دارای شخصیت‌هایی است که می‌توان نمود اضطراب تنهایی را در آنها مورد واکاوی قرار داد. نظریات گوناگونی پیرامون نقد روانکاوی وجود دارد که یکی از آنها نظریۀ روان‌پویه درمانی اروین یالوم است که در آن به مضامینی چون مرگ، تنهایی، آزادی و پوچی اشاره شده است. هدف از این جستار بررسی و تبیین توصیفی- تحلیلی تنهایی‌های سه‌گانۀ درون فردی، بین فردی و اگزیستانسیال و شگردهای درمان آن در رمان «زهراللّیمون وقصص أخری» از علاء الدیب در پرتو نظریۀ یالوم است تا از این طریق لایه‌های معنایی و محتوایی نهفته در متن برای مخاطب نمایان گردد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد تنهایی‌های سه‌گانۀ حاکم بر شخصیت‌های داستان و مضامین آن در شیوۀ روایی و ساختار داستان نیز نمود یافته است. به گونه‌ای که نویسنده در بخش‌های مختلف از شگرد تک‌گویی و زوایۀ دید متناسب با مضمون بهره جسته است. همچنین از میان تکنیک‌های تعیین شده از سوی یالوم، تکنیک‌هایی نظیر پذیرش کارکرد یاد خدا، عشق‌‌ورزی به وطن، مهرورزی به دیگران و ارتباط با آنها، همانندسازی و خیال‌پردازی به عنوان راهکارهای تسکین تنهایی در این رمان مشاهده گردید.

کلمات کلیدی: نقد روانکاوی، تنهایی، رمان، زهر اللّیمون وقصص أخری، یالوم.

کلیدواژه‌ها

• نقد روانکاوی
• تنهایی
• رمان
• زهر اللیمون وقصص أخری
• یالوم

موضوعات

• نقد و تحلیل روشمند متون ادب در زبان عربی رویکرد جدید نقدی

عنوان مقاله [English]

An Analysis of Triadic Loneliness and Its Therapeutic Approaches in "Zahr al-laymun and other stories" for Ala al-Dib's through the Lens of Irvin Yalom's Theory

نویسندگان [English]

• masoud salmanihaghighi ¹
• abbas ganjali ²
• SAYYED MAHDI NORI KEYZGANI ³

¹ PhD student of Arabic language and literature at Hakim Sabzevari University

² Hakim Sabzevari University

³ Associate Professor, Department of Arabic Language and Literature, Hakim Sabzevari University

چکیده [English]

Within the realm of literary analysis, psychoanalytic criticism offers a method for exploring the inner lives and psychological states of characters. This approach delves into the characters' internal conflicts, anxieties, and emotional turmoil. Loneliness, as an existential concern, is a significant theme that can be explored through literary texts, particularly novels. Among the various theories within psychoanalytic criticism, Irvin Yalom's psychotherapeutic theory stands out for its focus on themes such as death, loneliness, freedom, and existential void. This study seeks to explore and elucidate, through a descriptive-analytical method, the triadic dimensions of loneliness—personal, interpersonal, and existential—and the therapeutic strategies employed in Ala al-Dib's novel "Zahr al-laymun and other stories." The objective is to uncover the underlying layers of meaning and content for the reader. The findings of this research highlight the pervasive theme of triadic loneliness in the characters and narrative of the novel, as well as the author's utilization of narrative techniques and perspectives that resonate with this theme. Techniques identified by Yalom, such as invoking spiritual remembrance, fostering a love for one's homeland, engaging in acts of care and connection towards others, demonstrating empathy, and employing fantasy, are recognized as effective means to mitigate loneliness within the novel.

کلیدواژه‌ها [English]

• critique of psychoanalysis
• loneliness
• novel
• Zahr al-Laymun and other stories
• Yalom