نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 عضو هیات علمی دانشگاه اراک
2 دانشجوی دکتری دانشگاه اراک
چکیده
قرآن بلیغ‌ترین متنی است که در دسترس قرار گرفته است. برای بررسی و تحلیل این متن بی‌نظیر، پژوهشگران از روش‌ها و الگوهای مختلفی بهره گرفته‌اند. یکی از روش‌های نوین بررسی متن، در قالب نظریه انسجام متنی هالیدی و حسن مطرح گردیده است. بررسی متن قرآن از دیدگاه نظریه هالیدی و حسن بر اساس روابط معنائی که منجر به ایجاد انسجام می‌شوند، می‌تواند نشان دهد که چگونه با ابزار زبانی جایگزینی عنصری، توانسته است با لفظی اندک جانشین معنایی بسیار گردد و از تکرار نابجای یک صورت لفظی جمله یا جملاتی جلوگیری نموده و ضمن تکرار مفهوم و تداوم و استمرار معنا و خط فکری، متن منسجم و یکپارچه تولید کند. گاهی چندین آیه به حدی باهم گره خورده و ارتباط برقرار نموده که امکان حذف یا جابجایی یکی از آنها بدون ایجاد خلل در معنا و ایجاد ابهام و سردرگمی مخاطب امکان پذیر نیست. ابزار جانشینی در سوره «النحل» با ایجاد گره و پیوند از نوع هم-طبقگی و ایجاد زنجیره انسجامی به ترتیب؛ جانشینی جمله‌ای، بیشترین، اسمی، بیشتر و فعلی، کمترین بسامد را داشته‌اند . تداوم و استمرار معنا و ایجاد ارتباط بین آیات بدون تکرار ضمیر-های بسیار با رعایت اصل اقتصاد زبانی امری است که با بکارگیری دقیق ابزار جایگزینی در این سوره رخ داده.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Analyzing the function of the linguistic device (substitution) in the blessed Surah "Al-Nahl" from the perspective of the text coherence theory of Ruqiyeh Hassan and Michael Halliday.
نویسندگان [English]
- seyed aboalfzl sajadi 1
- mahdi seaf 2
- ibrahim anari bozghlooi 1
- ahmad omidali 1
1 member of the academic of Arak University
2 Doctoral student of Arak University
چکیده [English]
The Holy Quran is the most eloquent text available to mankind. To examine and analyze this unique text, researchers have used various methods and models so far. One of the new methods of text analysis has been proposed in the form of Halliday and Hassan's textual cohesion theory. Examining the Qur'an text from the perspective of the role-oriented systematic theory of Halliday and Hassan, based on the semantic relations that lead to the creation of cohesion , can show how with the linguistic device of substitution, an element has been able to replace a lot of meaning with a little vocabulary and avoid unnecessary repetition. It avoids a verbal form, sentences or sentences and produces a coherent and integrated text while repeating the concept and continuity of the meaning and line of thought. Sometimes several verses are tied together and connected to such an extent that it is not possible to remove or move one of them without causing a disturbance in the meaning and creating ambiguity and confusion for the audience . Substitution device in Surah Al-Nahl by creating knots and links of the Co-Classification and creating a coherent chain, respectively: Clausal substitution, nominal substitution and Verbal substitution, have the highest to the lowest frequency. Continuity and continuation of the meaning and creating a connection between the verses without repeating many pronouns in accordance with the principle of linguistic economy is a matter that happened with the careful use of the Substitution device in this surah.
کلیدواژه‌ها [English]
- cohesion
- text
- substitution
- Surah Al-Nahl
- Halliday and Hassan
Extended Abstract
Qur'an is a unique text and the eternal miracle of Muhammad, the Prophet of God. Examining how the phrases and words interact and how the verses link to one another to create a meaningful whole is required to determine the specific meanings and analyze them. Linguistic theories seek to comprehend the processes entailed in making any text. Michael Halliday and Ruqaiya Hasan's (1976) model of cohesion is one of the linguistic theories used to explain the semantic connections between Quranic sentences and chapters. The review of Surah "An-Nahl" in the form of linguistic principles and studies of the theory above is distinguished because it was conducted from a specific perspective and based on a particular program and a coherent and accurate linguistic foundation. This approach evaluates the text's degree of coherence, and the best ways to link the sentences in this text together and establish coherent relationships are determined. In this theory, therefore, the methods of conveying the concept to the audience from beginning to end and throughout the text are identified, and the text's communication with the audience is evaluated. Consequently, it should be deemed sufficient for analyzing and comprehending the text of Surah "An-Nahl" because certain text elements cannot be interpreted without considering their relationships with other factors. This descriptive-analytical research examines the use of the linguistic tool of substitution in Surah "An-Nahl." Observing the verbal economy in this chapter and how to create a profound connection between sentences and verses helps the audience gain a deeper comprehension of the text by revealing undiscovered angles and the approach of the Qur'an to creating a continuous line of thought.
The integrity and coherence of the text of this surah are determined in this manner. According to a study of the function of the linguistic tool of substitution in this surah, substitution as one of the tools of coherence and linguistic economy has contributed to brevity and communication of meaning. In addition to not using repetitive referential elements such as pronouns that cause lethargy and lengthen the text, it has prevented audience confusion during the surah and elegantly emphasized the meaning of the verses by repeating their text's purpose. Finally, in this surah, all three kinds of substitution instruments are employed. "clausal substitute," with about 68%, "nominal substitution," with about 19%, and "verbal substitution," with about 13%, has the highest frequency, "nominal substitution" has the most frequency, and "verbal substitution" has the lowest frequency.
منابع
منابع عربی
- قرآن کریم
- ابن عاشور، محمّد بن طاهر. (1984م). التحریر و التنویر؛ الجزء الرابع عشر، تونس: دار التونسیّة للنّشر.
- ابن هشام الأنصاری، جمال الدین. ( 1367ش). مغنی اللبیب عن کتب الأعاریب؛ تبریز: بنی هاشمی
- آلوسی، محمود بن عبدالله. (بی تا). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم والسبع المثانی؛ الجزء الرابع عشر، بیروت: دار الإحیاء التراث العربی.
- البقاعی، برهان الدین ابی الحسن ابراهیم بن عمر. ( 1480م). نظم الدرر فی تناسب الآیات و السور؛ قاهره: دار الکتاب الاسلامی.
- البیضاوی، عبدالله بن محمد. (691هـ). أنوار التنزیل و أسرار التأویل المعروف به تفسیر البیضاوی؛ اعداد و تقدیم، محمد عبدالرحمن المرعشلی، الجزء الثالث، الطبعة الأولی، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- بوقرة، نعمان. (2009 م ). فی لسانیات النص و تحلیل الخطاب دراسة معجمیة؛ ، الطبعة الأولی، عمان الاردن، جدارا للکتاب العالمی.
- التفتازانی، سعدالدین. (1396ش). المطول فی شرح تلخیص المفتاح؛ چ 2، قم : موسسه انتشارات هجرت.
- خطابی، محمد. (1991). لسانیات النص ( مدخل الی انسجام الخطاب )؛ الطبعة الأولی، بیروت: المرکز الثقافی العربی.
- الدرویش، محیی الدین. (1999م). اعراب القرآن و بیانه؛ المجلد الرابع، الطبعة السابعة، سوریه: دارالإرشاد لشؤون الجامعیة .
- الرازی، محمد. (1981م ). تفسیر الفخر الرازی المشتهر بالتفسیر الکبیر و مفاتیح الغیب؛ الجزء العشرون، الطبعة الأولی، عمان الاردن: دار الفکر.
- راغب الأصفهانی، حسین بن محمد. ( بی تا ). المفردات فی غریب القرآن؛ بیروت: دار المعرفة.
- رمضان نجار، نادیة. (2006 م ).«علم اللغة النصی بین النظریة و التطبیق ( الخطابة النبویة نموذجاً) »؛ مجلة علوم اللغة، المجلد 9، عدد2، صص285-385.
- الزمخشری، محمود بن عمر. (2009م). تفسیر الکشاف عن حقائق التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التأویل؛ علّق علیه خلیل مأمون شیحا، الطبعة الثالثة، بیروت: دارالمعرفة.
- طباطبائی، سید محمد حسین. ( 1378). تفسیر المیزان؛ ترجمه سید محمد باقر موسوی، ج 12، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- طبرسی، ابوعلی فضل بن حسن. (بی تا). مجمع البیان فی تفسیر قرآن؛ الجزء السادس، اصفهان: دار المعرفة.
- عادل گعیّد خلف العانی، زینب (2012). «الرصف و علم لغة النص »؛ مجلة جامعة الانبار للغات و الآداب، السنة الثالثة، العدد السابع، صص147-97.
- عبدالواحد صالح، بهجت. (1993 م). إعراب المفَصّل لکتاب الله المُرتَّل؛ المجلّد السادس، الطبعة الأولی، عمان الاردن: دار الفکر.
- عکاشة، محمود. (2014 م). تحلیل النص دراسة الروابط النصیة فی ضوء علم اللغة النصی؛ الطبعة الأولی، مکتبة الرشد ناشرون.
- الفقی، صبحی ابراهیم. (2000 م ). علم اللغة النصی بین النظریة و التطبیق دراسة تطبیقیة علی السور المکیة؛ الجزء الأول، الطبعة الأولی ، قاهرة: دار قباء.
- قَیَّاس، لیندة. (2009م). النظریة و التطبیق مقامات الهمذانی أنموذجاً؛ الطبعة الأولی، القاهرة: مکتبة الآداب.
- واورزنیاک، زتسیسلاف. (2003 ). مدخل الی علم النص مشکلات بناء النص؛ ترجمه و علق علیه سعید حسن بحیری، الطبعة الأولی، القاهرة: موسسة المختار للنشر و التوزیع.
- هاینه من، فولفجانج و دیتر فیهفیجر.(1999 م). مدخل إلی علم اللغة النصی؛ ترجمه فالح بن شبیب العجمی، الریاض: النشر العلمی و المطابع.
منابع فارسی
- ایشانی، طاهره. (1395). نظریه انسجام و پیوستگی و کاربست آن در تحلیل متون( غزل حافظ و سعدی )؛ تهران: دانشگاه خوارزمی.
- آقا گل زاده، فردوس. (1385). تحلیلگفتمان انتقادی؛ چاپ1، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
- راسخ مهند، محمد.(1400). مکاتب زبان شناسی؛ چ2، تهران: نشر آگه.
- رسول نیا، امیرحسین و صدیقه جعفری نژاد. (1396). « بررسی مقوله جانشینی به عنوان عنصری کم کوشانه در قرآن کریم (مطالعه موردی ده جزء پایانی )»؛ فصلنامه پژوهشهای ادبی – قرآنی(دانشگاه اراک)، سال 5، شماره 1، صص 53-70.
- لطفی پورساعدی، کاظم. (1371). «درآمدی به سخن کاوی». مجله زبان شناسی، سال 9 ، شماره 1، صص109-122.
- لطفی پورساعدی، کاظم. (1399). درآمدی به اصول و روش ترجمه؛ چ 13، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
- مختاری، قاسم و مهرانگیز خدابخش نژاد. (1397). « تحلیل زیبایی شناسی آیات قرآن کریم بر پایه عنصر انسجام و پیوستگی بررسی نمونه ای سوره های جزء سی ام »؛ دوفصلنامه پژوهش های زبانشناختی قرآن، سال7، شماره 1، صص107-126.
- مهاجر، مهران و محمد نبوی. (1376). به سوی زبانشناسی شعر:ره یافتی نقش گرا؛ تهران: نشرمرکز.
- نیازی، شهریار و زینب قاسمی اصل. (1397). الگوهای ارزیابی ترجمه (با تکیه بر زبان عربی)؛ موسسه انتشارات دانشگاه تهران.
- ولیئی، یونس و دیگران. (1395). « عوامل انسجام متنی در سوره نوح »؛ دوفصلنامه پژوهش های زبانشناختی قرآن، سال 5، شماره 1، صص69-86.
- هالیدی، مایکل و رقیه حسن. (1393). زبان، بافت و متن؛ ترجمه محسن نوبخت، تهران: انتشارات سیاهرود.
منابع لاتین
- Barthes, R. (1997). “The Photographic Message” in R. Barthes (ed.). Image- Music- Text, Pp 15-31
- Bloor, Thomas & Bloor. Meriel. (2004). The Functional Analysis of English; London: Arnold
- Halliday, M. A. K & Hasan. Ruqaiy. (1976). Cohesion in English; London: Longman
- Halliday, M. A. K (2002). Linguistic Studies of Text and Discourse; London: Continuum
- Newmeyer,F.J.(1998). Language Form and Language Function; Cambridge,Mass & London: MIT Press.
)