نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حجت اله فسنقری ¹
• مریم نصرالهی ²
• حسین شمس آبادی ³
• مصطفی مهدوی آرا ¹

¹ دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه حکیم سبزواری

² دانشجوی دکترای تخصصی رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه حکیم سبزواری

³ دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

چکیده
هانری برگسون، فیلسوف شهودگرای فرانسوی، تقریبا تمام فلسفه خود را حول محور زمان واقعی متمرکز کرده و با مطرح نمودن زمانی مستمر و عمواره در جریان و خارج از محدودیت‌های مکانی-زمانی با عنوان «duration» (دیرند)، که توان توجیه هستی سیال را دارد، کوشید تا حقیقت این مفهوم را تبیین کند. در ادبیات عربی، «آدونیس» به‌عنوان یک شاعر سوررئال که اتفاقا با فلسفه غرب به طور عام و فلسفه برگسون به‌طور خاص آشنا بوده، تلاش کرده زمان را در مفهوم امتداد و پیوستگی مطرح کند و از آن برای بیان خیزش مستمر حیات استفاده نماید. این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و با هدف خوانشی برگسونی از دیوان «مفرد بصیغة الجمع» انجام شد؛ یافته‌های پژوهش نشان داد تلاش آدونیس برای خارج کردن زمان از ابعاد عرفی و بیرونی آن به‌ شدت تداعی‌کننده فلسفه زمان برگسون و مولفه‌های آن است: در رابطه با «اصالت حرکت»، آدونیس با محوریت قرار دادن وجود خود، سعی در شناخت حقایق جهان دارد و به مانند برگسون سیلانی را که در درون خود احساس می‌کند، به تمام پدیده‌ها تسرّی می‌دهد؛ در این قصیده، شاعر به آنچه در مراحل مختلف زندگی‌اش سپری کرده، نظر می‌کند و این مهم را به کمک قوای تخیّل خود که در تعبیر برگسون همان «خاطره ناب» است، محقق می‌کند و در نهایت، آدونیس همانند برگسون راه درک حقیقت و تجربه حرکت اصیل و خاطره ناب را «درک بدون واسطه» آنها و خروج از تعیُنات می‌داند.

کلمات کلیدی: خوانش فلسفی، فلسفه زمان، دیرند، برگسون، آدونیس، مفرد بصیغة الجمع.

کلیدواژه‌ها

• فلسفه زمان
• دیرند
• برگسون
• آدونیس
• مفرد بصیغة الجمع

عنوان مقاله [English]

Philosophical reading of " Mofard Bi-sighat al-Jam" By Adonis based on Bergson's "duration" philosophy

نویسندگان [English]

• hojjatollah Fasanghari ¹
• maryam nasrollahi ²
• Hossein shamsabadi ³
• mostafa mahdavi ara ¹

¹ Associate Professor of Arabic Language and Literature, Hakim Sabzevari University

² PhD student of Arabic language and literature At Hakim Sabzevari University

³ Associate Professor of Arabic Language and Literature Hakim Sabzevari University

چکیده [English]

Henri Louis Bergson (1892-1941), the French intuitionist philosopher, has focused almost his whole philosophy on real-time, and by suggesting a time outside the spatial-temporal limitations that can justify the fluid existence, tried to explain the truth behind this concept. The immediate intuition and perception that Bergson considers an instrument and method for perceiving and understanding the duration of existence is the same intuition by which the great poets and especially, the surreal poets pursue to remove the veil of truth. In the meantime, in Arabic literature, a surreal poet who happens to be familiar with western philosophy in general and Bergson’s philosophy in specific has taken the time out of its linear framework and tried to, like the human dynamic field, raise this subject in the concept of the extension and duration and use it for expression of continuous ‘becoming’ of life and its developments is “Adonis”. Adonis tries to know the truths of the world by placing his existence at the center, and like the flow, Bergson feels inside him and generalizes it to all phenomena. In this ode, the poet looks at what he has been through during different stages of his life and realizes it with his imagination power which is the same concept of “pure memory” introduced by Bergson. Finally, like Bergson, Adonis also considers the way to the perception of the truth and experience of the original and pure memory to be the “immediate perception” of them and avoidance of their exclusive attributes.

کلیدواژه‌ها [English]

• philosophy of time
• Bergson
• Adonis
• duration
• Mofard Bi-sighat al-Jam