نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی اسودی ¹
• سلمان آزمون علی آباد ²

¹ استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خوارزمی.

² دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه خوارزمی تهران

چکیده

بررسی‌های شناختی در حوزه‌ی معنی‌شناسی در پژوهش‌های زبانی جدید، یکی از زمینه‌های رایج در بررسی آثار ادبی و پی بردن به مفاهیم عمیق آن‌ها است. در این میان نظریۀ طرح‌واره‌های تصویری از یافته‌های معنی‌شناسی شناختی است که اساس ادراک مفاهیم انتزاعی را در تجربه‌های حسی و ساختارمند در ذهن، می-داند. در پرتو این نظریه، آثار زبانی-ادبی فراتر از سطح معنای ظاهر بررسی می-شوند. در همین راستا، می‌توان از این رویکرد برای شناخت معانی فراظاهری قرآن کریم که یک معجزۀ زبانی است، استفاده نمود. از همین رو مقالۀ حاضر با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی با رویکردی زبان‌شناختی به بررسی داستان موسی و خضر علیهما السلام در قرآن بر اساس نظریۀ طرح‌واره‌های تصویری جانسون در سه سطح حجمی، قدرتی و حرکتی، برای پی بردن به معانی شناختی موجود در آیات، پرداخته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که طرح‌واره‌های تصویری بین مفهوم‌سازی و ادراک انسانی تناسب ایجاد کرده‌اند. از این میان طرح‌واره‌های حجمی درای بیشترین بسامد هستند و نمود بیشتری در حسی شدن مفاهیم انتزاعی دارند. همچنین شناخت طرح‌واره‌ها سبب می‌شود که مفاهیم انتزاعی در ذهن در سطح ملموس و گسترده-تری، درک شوند. علاوه بر این هماهنگی طرح‌واره‌ها با تجربیاتی که در راستای آن طرح شده‌اند، به نوبۀ خود دارای معنی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• معنی‌شناسی شناختی
• طرح‌واره‌های تصویری
• قرآن کریم
• داستان موسی و خضر

موضوعات

• پژوهشهای زبان شناختی در زبان عربی

عنوان مقاله [English]

A Cognitive Study of Image Schemas in the Quranic Story of Moses and El-Khader

نویسندگان [English]

• ali asvadi ¹
• salman azmoon ali abad ²

¹ Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Kharazmi University.

² PhD student in Arabic language and literature, Kharazmi University, Tehran

چکیده [English]

One of the typical areas for examining literary works and comprehending their complex concepts is cognitive studies in the field of semantics in new language research. In the meantime, the idea of image schemas is one of the discoveries of cognitive semantics, which investigates the foundation of the perception of abstract concepts in sensory and organized mental experiences. This idea guides the examination of linguistic-literary works beyond their apparent meanings. This method makes it possible to comprehend the metaphysical meanings of the Holy Quran, a linguistic miracle. This article investigates the Quranic story of Moses and El-Khader based on Johnson's image schemas theory in three levels of volume, power, and movement using the descriptive-analytical method with a linguistic approach to determine the cognitive meanings in the verses. This study demonstrates that image schemas have established a balance between human conceptualization and perception. Among these, volumetric systems are the most prevalent and provide the best language for making sense of abstract ideas. In addition, knowing the schemas facilitates tangible and expansive comprehension of abstract concepts. In addition, coordinating schemas with experiences created by them has significance.

کلیدواژه‌ها [English]

• cognitive semantics
• image schemas
• Holy Quran
• story of Mooses and El-Khader