نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
چکیده
ایجاد درک عمیق از قرآن کریم که کلام حکمت‌آمیز و حکمت‌آموز خدای حکیم است؛ نیازمند فراگیری علوم خاصی است که برخی از این آنها عبارتند از: علم صرف و نحو، معانی و بیان، فقه و اصول، تاریخ و ... . یکی از مهمترین این علوم، علم مفردات قرآن است. این علم به علت اهمیتی که در یافتن مفاهیم قرآن دارد، در تفسیر نیز جایگاهی والا یافته به حدی که هیچ مفسری بدون اطلاع کافی از آن نمی‌تواند، تفسیری جامع ارائه دهد. از جمله مباحثی که در حوزة علم مفردات قرآن مطرح می‌شود، بحث ترادف، اشتراک لفظی و اضداد است که علما بر سر وجود و یا عدم آن در زبان عربی و همچنین در قرآن اختلافاتی دارند که البته این اختلاف نظرها به حوزة تفاسیر نیز راه یافته است.
«شیخ طوسی» صاحب تفسیر گرانقدر «تبیان» (اولین تفسیر استدلالی شیعه) با توجه به دانش فراوانی که درعلم مفردات قرآن دارد، به بحث دربارة بعضی از روابط معنایی میان واژه‌ها از جمله مترادفات، الفاظ مشترک و اضداد پرداخته و در این زمینه آرایی را ارائه داده است. پژوهش پیش رو به بیان و بررسی به شیوة توصیفی- تحلیلی دیدگاه شیخ طوسی را در زمینه الفاظ مترادف، مشترک و اضداد تبین می‌کند. از جمله نتایج این مقاله، توجه و دقت فراوان شیخ طوسی به روابط معنایی میان کلمات و تفاوتهای ظریف میان آنها و همچنین توجه به عوامل پیدایش مترادفات و واژه های مشترک و بررسی آنها و نیز آرایی است که در مورد واژگان اضداد ارائه می‌دهد که البته گاهی این عقاید برخلاف نظر علما و مفسران دیگر است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Sheikh Tosi's Lexical Approach in Tebyan Commentary
نویسندگان [English]
- Saeed Amir Mahmud Anvar
- Zahra Farid
)