نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشکگاه کاشان
2 عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشن
3 عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان
چکیده
تفاوت نگاه اندیشمندان مسلمان در حوزه دانش بلاغت سبب شد تا نظریه‌پردازان با رویکردهای مختلف خود به تعریف مقوله‌های بلاغت بپردازند. تا جایی‌که بلاغت‌دانان از یک مقوله بلاغی تعریفی متفاوت ارائه داده‌اند. زمینه‌ها و پیامدهای بعضی از این رویکردها در بلاغت عربی با جدایی بلاغت از ذوق ادبی و اتخاد رویکرد عقل‌گرایانه انکار ناپذیر است. در پرتو اهمیت مسأله که اختلاف در شیوه تحقیق دانشمندان حوزه بلاغت است، مقاله حاضر می‌کوشد به روش توصیفی – تحلیلی به مقایسه و نقد دیدگاه عبدالقاهر جرجانی (471 هـ) و فخر رازی (606 هـ) با تکیه بر رویکرد کلامی – فلسفی رازی در مبحث تقدیم و تأخیر با تأکید بر باب سلب عموم و عموم سلب بپردازد. نتایج بررسی حاکی از این است که دو بلاغت‌دان در تعریف عموم سلب هم عقیده و در سلب عموم تعریف یکسانی ارائه نداده‌اند؛ به گونه‌ای در نگاه کلی می‌توان گفت که پیامد رویکرد کلامی – فلسفی رازی در ضعیف بودن استنباط او از کلام جرجانی نمایان است و علت آن، تناقض‌گویی‌هایی است که وی در تعریف دلالت التزامی دارد و اینکه در نفی عموم ملزم به پذیرش ذوق می‌شود که شالوده اصلی مبانی نظری جرجانی است، این روش او باعث شد از سلب عموم تعریف‌های چندگانه و متناقضی داشته باشد. از سویی دیگر، آیاتی در قرآن وجود دارند که با نظر جرجانی در نفی شمول سازگاری ندارند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Comparison and review of rhetorical opinions of Abdul Qahir Jorjani and Imam Fakhr Razi In the topic of rhetorical dedication and delay (Emphasizing negation of inclusion and inclusion of negation)
نویسندگان [English]
- Elham Baboli Bahmeh 1
- abbas eghbali 2
- ali najafi ivaki 3
1 Ph.D. Student of Arabic Language and Literature, Department of Humanities, University of Kashan, Isfahan, Iran
2 Associate professor of Arabic Language and Literature, Department of Humanities, University of Kashan, Isfahan, Iran
3 Associate professor of Arabic Language and Literature, Department of Humanities, University of Kashan, Isfahan, Iran
چکیده [English]
Efforts to understand the miracles of the Qur'an have long been of interest to Muslim scholars and have played an important role in spreading the knowledge of rhetoric. The actual beginning of this knowledge dates back to the middle of the third century AH. The difference in the views of Muslim thinkers in the field of rhetoric has led theorists to define the categories of rhetoric with their different approaches. The context and consequences of some of these approaches in Arabic rhetoric are undeniable by separating rhetoric from literary taste and adopting a rationalist approach. . In the light of the importance of the issue, the present article tries to compare and critique the views of Abdul Qahir Jorjani (471 AH) and Fakhr Razi (606 AH) on the subject of descriptive-analytical method and relying on theological-philosophical approach to presenting and criticizing the subject Emphasizing negation of inclusion and inclusion of negation. The results of the study indicate that the two rhetoricians did not offer the same opinion in the definition of public denial and the same definition in inclusion of negation; In general, it can be said that Fakhr Razi's inference from Jorjani's statement is distorted, and the reason is the contradictions that he requires in defining of Mandatory signification, and on the other hand, there are Quranic verses that They do not agree with Jorjani's view in negation of inclusion.
کلیدواژه‌ها [English]
- Abdul Qahir Jorjani
- Fakhr Razi
- dedication
- delay negation of inclusion
- inclusion of negation
)