نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

نوستالژی عبارت است از دلتنگی به سبب دوری از وطن یا دلتنگی حاصل از یادآوری گذشته‌های خوشایند و درخشان. نوستالژی به ظاهر موضوعی جدید در ادبیات است، اما در واقع شوق بازگشت به وطن یکی از موضوعات اساسی در ادب عربی بود و از زمان های دور و عصر جاهلی، شاعران خاطرات خوب، معشوق، قبیله و خرابه های منزل یار را با حسرت یاد می‌کردند. این نوع ادبی در ادبیات دوره اموی و عباسی نیز رواج بیشتری یافت. مقامات بدیع الزمان و مقامات حریری از نمونه متون عصر عباسی هستند که در آنها مایه‌های نوستالژیک به چشم می‌خورد.
ما در این پژوهش تلاش نمودیم تا به بررسی مؤلفه‌های ‌نوستالژی در مقامات بدیع الزمان و حریری بپردازیم. پژوهش مورد نظر در این دو کتاب که از متون نثری قدیم ادب عربی محسوب می‌شوند می‌تواند به نوعی، اثبات وجود مولفه-های نوستالژی در متون قدیم و بخصوص نثر باشد. در این دو اثر مؤلفه‌های "حسرت ایام گذشته، دوری از وطن، ارزشهای از دست رفته" و همچنین ضدنوستالژی، مشاهده می‌شود. نیز می‌توان اذعان کرد که نوعی نوستالژی به نام "نوستالژی دروغین" در این مقامات وجود دارد که به نوعی، بیانگر استفاده‌ی ابزاری از این مؤلفه‌ها به عنوان یکی از شگردهای تکدی‌گری در آن زمان می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study Components of nostalgiain Maqamehs of Bediuzzaman Hamadani and Maqamehs of Hariri

نویسندگان [English]

  • saeideh jalalifard
  • Gholamreza Karimi Fard
  • Mahmoud Abdanan Mahdizadeh

Shahid Chamran University of Ahvaz

چکیده [English]

Nostalgia is homesick for the homeland or nostalgia of remembering the past, pleasant and bright. Nostalgia seemingly new topics in literature, But the desire to return home was one of the key issues in Arabic literature and from ancient times the pre-Islamic era, poets had learned with regret good memories, beloved, and The ruins of the beloved home.
This literary genre in literature Umayyad and Abbasid periods also grew. Maqamehs of Bediuzzaman Hamadani and Maqamehs of Hariri the sample texts of the Abbasid era in which the themes of nostalgia seen. In this study, we tried to examine the components of nostalgia in The Maqamehs of Bediuzzaman Hamadani and Maqamehs of Hariri . This study in which the two books of prose texts of ancient Arabic literature, could somehow prove the existence of elements of nostalgia for the old literature, especially prose.IN these two works, components of "yearning for the old days, being away from home, loss of values" and anti-nostalgia" and anti-nostalgia, is observed. You can also acknowledged that some kind of nostalgia
Called "false nostalgia" There's in the Mqameh,That somehow represents the use of these components is one of the techniques beggary at that time.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nostalgia
  • Maqamehs
  • Bediuzzaman Hamadani
  • Hariri
کتاب‌های فارسی
-       پیرمرادیان، حمیدرضا. (1387ش). بررسی تطبیقی مقامات حریری و بدیع‌الزمان همدانی؛ پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.  
-       ذکاوتی قراگزلو، علیرضا. (1387ش). بدیع‌الزمان همدانی و مقامات‌نویسی؛ چ اول، تهران: حوزه هنری.
-       طبیبان، سیدحمید. (1387ش). ترجمة مقامات بدیع‌الزمان همدانی؛ تهران: انتشارات امیرکبیر.
-       گلشاهی، طواق، (1389ش). ترجمه مقامات الحریری؛ چاپ دوم، تهران: انتشارات امیرکبیر.
-       قدمیاری، کرمعلی.(1389ش). شرح و ترجمه مقامات بدیع‌الزمان همدانی؛ ارومیه: انتشارات دانشگاه ارومیه.
 
مقالات فارسی
-       حریرچی، فیروز و محمد حسین کاکوئی. (بهار و تابستان 1388ش). «شخصیت و شخصیت‌پردازی در مقامات حریری»؛ مجله انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، شماره 11، صص63-90.
-       ـــــــــــــــــ. (تابستان 1382ش). «داستان‌پردازی در مقامه‌های بدیع‌الزمان»؛ مجله ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بیرجند، شماره 3 ، صص 37-48.
-       صادقی، اسماعیل و همکاران. (بهار و تابستان1393ش). «بررسی نوستالژی آرمانشهر در اشعار شاعران معاصر»؛ پژوهشنامه ادب غنایی، سال دوازدهم، شماره 22، صص 198-208.
-       صیادی، احمدرضا و علیرضا نوری. (زمستان 1390ش). «نوستالژی در آثار ناصر خسرو، نظامی، خاقانی»؛ مجله رشد آموزش زبان و ادب فارسی، شماره 4، صص11-17.
-       طاهری‌نیا، علی‌باقر و نسرین عباسی. (پاییز و زمستان 1390ش). «بررسی پدیدة نوستالژی در اشعار ابن خفاجه»؛ پژوهشنامه ادب غنایی، سال نهم، شماره 17، صص 149-172.
کتاب‌های عربی
-       الشریسی، عباس احمد بن عبد‌المومن القیسی. (1413ق). شرح مقامات الحریری؛ 5 مجلد، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت: مکتبه العصریه.
-       الفاخوری، حنا. (1986م). الجامع فی تاریخ الادب العرب؛ ج1، بیروت: دارالجیل.
-       بهرامی، سکینه. (1389ش). الحنین إلی الوطن فی شعر شعراء الرابطه القلمیه؛ پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت معلم تبریز.
-       خشبه، لبنی. (دیسمبر2016م). «بنیة السیاق السردی فی مقامات الحریری»؛ مجله العلوم الانسانیه لجامعة منتوری قسنطینة، المجلد ب، العدد 46، صص 37-57.
پایان‌نامۀ عربی
-       حقدادی، عبدالرحیم. (1379ش). نقد و تحلیل نثر فنی در مقامات، پایان‌نامۀ دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تهران.