نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• شهریار نیازی ¹
• مسعود فکری ²
• زینب قاسمی اصل ³

¹ عضو هیات علمی

² مدیرگروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران

³ پژوهشگر پسادکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگا تهران

چکیده

تولیدات رسانه‌ای به‌ویژه متن‌هایی که به صورت روزمره توسط خبرنگاران تولید می‌شود، یکی از حوزه‌های پرکاربرد برای کاربست و تطبیق رویکردهای انتقادی در تحلیل گفتمان به شمار می‌رود. اختلافات سیاسی بین ایران و عربستان در سال‌های اخیر فضایی در عرصۀ رسانه‌ای دو کشور ایجاد کرده که کاملا تحت سیطرۀ گفتمان‌های سیاسی حاکم بر دولت‌ها است. پژوهش حاضر با هدف تبیین استراتژی‌های گفتمانی روزنامه الشرق الأوسط عربستان در بازنمایی ایدئولوژیک ایران انجام شده است. بدین منظور الگوی ون‌دایک به عنوان روش تحقیق انتخاب و ۲۰ تحلیل سیاسی از روزنامه مذکور مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که نحوۀ پردازش اطلاعات و اخبار دربارۀ ایران در این روزنامه مطابق با مربع ایدئولوژیک ون‌دایک بوده و اصل بیطرفی رسانه‌ای در بازنمایی ایران رعایت نشده است. به‌نمایی، پیش‌فرض‌های منفی، قطبی‌سازی در متن به ضرر ایران، معرفی به عنوان گروه غیرخودی، فاصله‌گذاری و... از جمله استراتژی‌های گفتمانی این روزنامه هستند. در همه متون بررسی شده، ایران به عنوان تهدیدی برای امنیت منطقه و جهان و عنصر ناهماهنگ بین کشورهای اسلامی معرفی شده است. نویسندگان تلاش داشته‌اند هر نوع گزارۀ ایدئولوژیک را در سطوح مختلف متن اعمال کرده و راه را برای قضاوت منصفانۀ مخاطب، مسدود کنند. گفتمان مسلط بر این روزنامه، در بازۀ زمانی مورد بررسی، درصدد ارائۀ تصویری از ایران است که با واقعیت‌های سیاسی و مذهبی فاصله داشته و در مقابل همه کنشگری‌های عربستان به صورت مثبت، طراحی و بازنمایی شده‌اند.

کلیدواژه‌ها

• ایدئولوژی
• تحلیل انتقادی گفتمان
• روزنامه الشرق الأوسط
• تئون ون دایک

عنوان مقاله [English]

Study of Iran's Ideological Representation in Al-Sharq Al-Awsat newspaper Based on Van Dijk Model

نویسندگان [English]

• niazi shahyriar ¹
• masoud fekri ²
• zeinab ghasemiasl ³

¹ university of Tehran

² university of tehran

³ Postdoctoral Researcher in Arabic language and literature at university of Tehran

چکیده [English]

Media products, especially those produced on a daily basis by reporters, are one of the most widely used areas for implementing and adapting critical approaches to discourse analysis.The political differences between Iran and Saudi Arabia have created a media space in recent years, which is totally under the control of political discourses governing the governments. The present study was conducted to explain the discourse strategies of the newspaper Al-Sharq al-Awsat in the ideological representation of Iran. To this end, the Van Dijk model was selected as the method of research and 20 analyzes of the political analysis of the newspaper were analyzed. The results of the study showed that the method of processing information and news about Iran in this newspaper was in line with the ideological square of Van Dijk. For example, negative assumptions, polarization in the text at the expense of Iran, introduction as a non-affiliated group, spacing .are among the discourse strategies of this newspaper. In all examined texts, Iran has been introduced as a threat to the security of the region and the world and an inconsistent element among Islamic countries. The authors have tried to block any ideological proposition at different levels of the text and block the way for fair judgment of the audience. The dominant discourse on this paper, during the period under review, seeks to present a picture of Iran that is far from the political and religious reality and has been positively designed and represented in front of all Arab activism.

کلیدواژه‌ها [English]

• ideology
• critical discourse analysis
• Al-Sharq al-Awsat newspaper
• Theon Van Dijk