نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عبدالباسط عرب یوسف آبادی ¹
• طاهره میرزاده ²

¹ استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه زابل

² کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه زابل

چکیده

هر متن به شرطی در بازتولید سلطه و اقتدار در جامعه نقش ایفا می‌کند که بتواند به گفتمان‌هایی دسترسی یابد که سلطة حاکمان سیاسی را در افکار عمومی مشروعیت می‌بخشد. نظریة تحلیل انتقادی گفتمان لاکلا و موف یکی از رویکردهای تحلیل گفتمان است که به­منظور نشان‌دادن چگونگی شکل‌گیری گفتمان‌های قدرت، لایه‌های پنهان زبان را در متون شفاهی و کتبی می‌کاود و نقش قدرت را در بازتولید روابط سلطه نشان می‌دهد. نامة محمد بن عبدالله (100-145ق) پیشوای حزب شیعه و منصور عباسی (95-158ق) پیشوای عباسیان، از جمله آثاری است که می‌توان با تحلیل مکاتبات سیاسی آن، به اوضاع سیاسی و مناسبات قدرت دورة عباسی پی برد. پژوهش حاضر در تلاش است با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به الگوی تحلیل انتقادی لاکلا و موف، گفتمان این دو نامه را تحلیل کند. نتایج حاکی از آن است که هر دو گفتمان به یک منبع قدرت مرتبط هستند؛ لذا هیچ‌کدام خنثی و بی‌طرف نبوده و در موقعیتی خاص تولید شده‌اند. همچنین ادعاهای دو رهبر بر پایة دال مرکزیِ «رهبری امت اسلامی» بنا نهاده شده است؛ لذا هر دو نویسنده با کاربرد دال‌های شناور، سعی کردند دال مرکزی خویش را تبیین نمایند و در عرصة رقابت از تکنیک «انسداد»، «تضاد»، «غیریت» و «ساختارشکنی» بهره گیرند، با این تفاوت که منصور که از قدرت پشت‌گفتمان قابل توجهی برخوردار بود، در «برجسته‌سازی»، «حاشیه‌رانی» و«ساختارشکنی» دال مرکزی رقیب قوی‌تر عمل کرده است.

کلیدواژه‌ها

• تحلیل گفتمان انتقادی
• لاکلا و موف
• عصر عباسی
• محمد بن عبدالله
• منصور عباسی

عنوان مقاله [English]

 A Critical Discourse Analysis of Mohammed Ben Abdellah and Al-Mansur al-'Abbasi’s Letters Based on Laclau and Mouffe Theory

نویسندگان [English]

• abdolbaset arab yousefabadi ¹
• Tahere mirzade ²

¹ .

² .

چکیده [English]

Every text plays a significant role in recreating hegemony and power in society to access the legitimized discourses of the political rulers in public opinion. Laclau and Mouffe's critical discourse analysis is one of the methods which investigates the latent layers of language in written and oral texts and shows power influence in the reproduction of hegemony; that is to reveal how power discourses are formed. letters Mohammed Ben Abdellah (718-762 A.D), a Shia leader, and Al-Mansur al-'Abbasi (713-774 A.D), the Abbasid Caliph, are among works which can be analyzed to explore the political condition and power relations in Abbasid Era. The present study aims at analyzing the discourse of these two letters relying on an analytical-descriptive approach and in relation toLaclau and Mouffe's theories. The results indicate that both discourses are related to a single source of power; thus, none of them is neutral and impartial; being produced in particular situations. Moreover, the leaders’ claims are based on “leadership of the Islamic Natin”; therefore, both writers sought to explain their points through techniques such as “prevention”, “contrast”, “otherness”, “deconstruction”.  Their difference lies in Mansur’s use of significant argumentative skills and has performed better in “highlighting”, “marginalizing”, and “deconstructing” the points.

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: Critical discourse analysis
• Laclau and Mouffe
• Abbasid Era
• Mohammed Ben Abdellah
• Al-Mansur al-'Abbasi