نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
زمین به عنوان مادر هستی و طبیعت، جایگاهی والا در میان بشریت دارد و از زمان‌های قدیم تا دورة معاصر همواره مورد توجه انسان‌ها بوده است. زمین بطور کلی مفاهیمی متفاوت دارد: مفهوم جغرافیایی، تاریخی، اجتماعی، فلسفی، سیاسی، اسطورهای و ... . از این میان، آنچه در این پژوهش مورد توجه است؛ بررسی مفهوم سیاسی و اسطورهای زمین و ارتباط این دو مفهوم با یکدیگر است. پژوهش حاضر کوشیده است با روشی توصیفی- تحلیلی به بررسی این مفاهیم در اشعار شاعر معاصر فلسطینی «فدوی طوقان» بپردازد. یافتههای پژوهش نشان می‌دهد که در شعر معاصر فلسطین، مفهوم سیاسی زمین، اغلب مترادف وطن است. این مفهوم در شعر فدوی با مفاهیمی جدید همچون تفکرات استقلال طلبانه، پایداری و مقاومت، آزادی و آزادیخواهی، همراه می‌شود؛ مفاهیمی که در دوره‌های قبل وجود نداشتند. مفهوم اسطورهای زمین به مفهوم مادر و هستی، ریشه در باورها و آیین‌های اساطیری دارد. در اشعار این شاعر، زمین همچون مادری بارور، زاینده و پرورش دهنده می‌شود و نسلی مبارز را برای مقاومت و پایداری میپروراند و این دو مفهوم با هم تلفیق می‌شود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Political and Mythical Conceptualization of the Earth in Fadwa Tuqanʼs Poems
نویسندگان [English]
- Zahra Rah Chamani
- Seyyed Hosein Seyyedi
- Ali Nouroozi
منابع فارسی
- قرآن کریم
- ارشاد، محمدرضا. (1382). گسترة اسطوره (گفتگو با حورا یاوری)؛ تهران: هرمس.
- الیاده، میرچا. (1375). اسطوره، رویا، راز؛ ترجمة رؤیا منجم، چاپ دوم، تهران: انتشارات فکر روز.
- ----------- (1376). رساله در تاریخ ادیان، ترجمة جلال ستاری، تهران: سروش.
- بیدج، موسی. (1375). جشنواره اندوه؛ تهران: انتشارات سوره.
- ترجانیزاده، احمد. (1388). شرح معلقات سبع؛ چاپ سوم، تهران: سروش.
- رجایی، نجمه. (1382). شعر و شرر، تحلیل شعر انقلاب در ادبیات عرب؛ مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
- سلیمان، خالد.الف. (1376). فلسطین و شعر معاصر عرب؛ ترجمة شهره باقری و عبدالحسین فرزاد، تهران: نشر چشمه.
- شکری، غالی. (1366). ادب مقاومت؛ ترجمة محمد حسین روحانی، تهران: نشر نو.
- عبدالفتاح، محمد احمد. (1378). شیوة اسطورهای در تفسیر شعر جاهلی؛ ترجمة نجمه رجایی، چاپ اول، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
- فهیم، میم. (1361). زنان و مقاومت در فلسطین؛ چاپ اول، تهران: انتشارات آینده.
- کاپلان و سادوک. (1387). خلاصه روانپزشکی علوم رفتاری روانپزشکی بالینی؛ ترجمة فرزین رضایی، تهران: انتشارات ارجمند.
- محمدی، م. (1374). فرهنگ تلمیحات شعر معاصر ایران؛ تهران: نشر میترا.
- یونگ، کارل گوستاو. (1386). اصول نظری و شیوه روان شناسی تحلیلی یونگ؛ ترجمة فرزین رضاعی، تهران: انتشارات ارجمند.
- ------------. (1368). چهار صورت مثالی؛ ترجمة پروین فرامرزی، چاپ اول، مشهد: انتشارات آستان قدس.
ب) منابع عربی
- ابن خفاجه. (2006م)، دیوان ابن خفاجه؛ تحقیقه عبدالله سنر، الطبعة الأولی، بیروت – لبنان: دار المعرفة.
- أخطل. (1994م). دیوان أخطل؛ شرحه و صنف قوافیه و قدّم له: مهدی محمد ناصرالدین، الطبعة الثانیة، بیروت- لبنان: دار الکتب العلمیة.
- إمرٶالقیس. (2004م). دیوان إمرٶالقیس؛ شرحه عبد الرحمن المصطاوی، الطبعة الثانیة، بیروت – لبنان: دار المعرفة.
- الجیوسی، سلمی الخضراء. (1997م). موسوعة الادب الفلسطینی المعاصر؛ بیروت: الموسسة العربیة للدراسات و النشر.
- زکی، أحمد کمال. (1979م). الأساطیر؛ الطبعة الثانیة، بیروت: دار العودة.
- سوافیری، کامل. (1985م). الشعر العربی الحدیث فی مأساة فلسطین؛ قاهره: مطبعة السجل لعرب.
- الشیخ، غرید. (1994م). فدوی طوقان شعر و التزام؛ بیروت- لبنان: دار الکتب العلمیة.
- طائی، ابوتمام. (2007م). دیوان ابوتمام؛ شرحه خطیب تبریزی، مصر: دار المعارف.
- طوقان، فدوی. (1993م). الاعمال الشعریة الکاملة؛ الطبعة الأولی، بیروت: الموسسة العربیة للدراسات و النشر.
- کامبل، جوزیف. (1999م). قوّة الأسطورة؛ ترجمه: حسن صقر و میساء صقر، الطبعة الأولی، دمشق: دارالکلمة.
- کامبل، روبرت ب. (1431ق). اعلام الأدب العربی المعاصر؛ بیروت: مرکز الدراسات للعالم العربی المعاصر، جامعه القدّیس یوسف.
- یاغی، عبدالرحمان. (1981م). حیاة الأدب الفلسطینی المعاصر؛ بیروت: دارالآفاق الجدیدة.
ج) منبع رایانهای:
- مرادی غیاث آبادی، رضا. (1384). «جشن اسفندگان: روز گرامیداشت زمین بارور و بانوان».http://ghiasabadi.com/esfandegan.html
)