نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عیسی متقی زاده ¹
• کورش فریدونپور ²

¹ عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس

² دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

قرآن به عنوان یک کتاب، دارای گزاره است. بررسی معناداری این گزاره‌ها یکی از وظایف «فلسفۀ زبان» است. از گرایش‌های این فلسفه در قرن معاصر که معناداری گزاره‌های دینی را بررسی می‌کند، فلسفۀ زبان ویتگنشتاین است. او دو نظریۀ «ویتگنشتاین متقدم» و «ویتگنشتاین متأخر» را پیرامون معناداری گزاره‌ها ارائه داد. تشبیه از گزاره‌های پر بسامد و یکی از اسالیب پرکاربرد بلاغی است که برای اهدافی مختلف در قرآن بیان شده است. باتوجه به کثرت تشبیهات قرآن، پژوهش حاضر با روشی توصیفی _ تحلیلی و با رویکردی آماری، سعی در بررسی گزاره‌های منتخب تشبیهی سورۀ بقره با تکیه بر نظریات ویتگنشتاین دارد. درپایان مشخص شد که از هفت تشبیه منتخب سورۀ بقره، طبق نظریۀ ویتگنشتاین متقدم، تنها مشبه‌به‌ها معنادار است؛ چرا که مشبه‌ها همگی غیرملموس و مشبه‌به‌ها که رکن اصلی و تعریفی هستند، قابل آزمودن تجربی بودند. طبق نظر ویتگنشتاین متأخر نیز همگی گزاره‌ها با معنا است، با این تفاوت که این معناداری دوسویه است؛ یک آنکه از جهت وجود در بازیهای زبانی معنادار است و دوم آنکه برای هر گویشور، حتی غیر اهل زبان دین نیز معنادار محسوب می‌شود. به عبارت دیگر حتی درصورت انکار این گزاره‌ها، رد معنادار بودن آنها غیرممکن است. قرآن نیز طوری تشبیهات را وصف کرده، که با طبیعت انسانی هم‌سو بوده و متعلق به عصر خاصی نمی‌باشد.

موضوعات

• پژوهشهای زبان شناختی در زبان عربی

عنوان مقاله [English]

Proving the meaning of simile statements of Surah Baqarah based on the theories of the philosophy of language Case study: Wittgenstein's linguistic philosophy

نویسندگان [English]

• iasa motaghizadeh ¹
• korosh frydounpour ²

¹ Academic faculty member of Tarbiat Modares University

² Shahid Beheshti University

چکیده [English]

The Quran, as a book, has propositions. Examining the meaning of these propositions is one of the tasks of "Philosophy of Language". One of the tendencies of this philosophy in the contemporary century, which examines the meaning of religious statements, is Wittgenstein's philosophy of language. He presented two theories of "early Wittgenstein" and "late Wittgenstein" about the meaning of propositions.. Simile is one of the most common issues and one of the most used rhetorical devices in the Holy Quran for various purposes. This research works - due to the frequency of similes in the Holy Quran - to study selected similes in Surat Al-Baqarah through the descriptive-analytical method and the statistical method, based on Wittgenstein's theories. The research concluded in its study of the seven selected proverbs in Surat Al-Baqarah according to the theory of "early Wittgenstein" that only "the similes" have significance, since the similes are intangible elements while the simile is included among the main and specific pillars that can be included in the circle of experimental tests. As for the theory of "late Wittgenstein", all issues have significance, but this significance is dual in two aspects; First, they are significant because they are found in language games, and second, they are significant for every speaker, even for speakers of a non-religious language. To put it more precisely, it is impossible to reject the significance of these propositions even if the propositions are rejected formally. Moreover, the Qur’an describes the similes in a way that is consistent with human nature and does not belong to a particular era.