نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• زینب قاسمی اصل ¹
• حسین الیاسی مفرد ²

¹ استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه فرهنگیان

² استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه لرستان

چکیده

خانواده به عنوان اولین نهاد اجتماعی تحت تاثیر سیستم باورها و ارزش‌های حاکم بر جامعه است. در تعاملات روزمره افراد، علاوه بر دانش زبانی، نحوه نگرش آنها به جهان پیرامون بر کلام آنها تاثیرگذار است؛ به شکلی که زبان را می‌توان آینه فرهنگ و گفتمان گوینده دانست. پژوهش حاضر با هدف ترسیم وضعیت زنان در جامعه عمان به تحلیل مکالمات راوی-قهرمانان رمان «سیندرلات مسقط» اثر «هدی حمد»(1981م) بر اساس الگوی «دل هایمز» پرداخته است. هایمز با درنظرگرفتن محورهای هشت‌گانه، شامل موقعیت زمانی و مکانی، شرکت‌کنندگان، هدف، ترتیب گفتمان، لحن، ابزار گفتمان و نوع گفتمان به مطالعه متن می‌پردازد. در این الگو تمرکز محقق بیشتر بر تحلیل گفتگوهای موجود در متن است. این تحقیق از آن جهت ضرورت دارد که نتایج آن می‌تواند در شناخت موقعیت گفتمانی طرفین ارتباط مفید بوده و دیگر پژوهشگران بتوانند از این روش برای تحلیل متن استفاده کنند. مشخص کردن اینکه طرفین ارتباط چه نوع رابطه گفتمانی با هم دارند و نحوه نگرش آنها بر اساس محورهای هشت گانه به موضوع ارتباط، شاخص دیگری از این الگوست که اهمیت پژوهش را افزایش می‌دهد. بدین منظور همة مکالمات راوی-قهرمانان به عنوان جامعه نمونه انتخاب و طبق محورهای هشتگانه هایمز دسته‌بندی شد. یافته‌های پژوهش نشان داد گفتمان «نابرابری» بر ارتباطات شخصیت‌های زن داستان غلبه دارد. سیندرلاها در داستان هدی حمد، از فانتزی‌های موجود درباره پریان فاصله زیادی دارند. الگوهای کلام، نوبت‌گیری مکالمه و لحن غالب بر آنها، فرادستی تاریخی جنس مذکر را مورد تایید قرار داده و امتداد آن را در در جامعه عربی عمان نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

• رمان سیندرلات مسقط
• هدی حمد
• گفتمان
• توانش ارتباطی
• دل‌‌‌‌ هایمز

موضوعات

• نقد و تحلیل روشمند متون ادب در زبان عربی رویکرد جدید نقدی

عنوان مقاله [English]

The "SPEAKING" Model of Hymes as a Framework for Analyzing Communicative Competence in Text; Case Study: "Sandrella Al Muscat"

نویسندگان [English]

• zeinab ghasemiasl ¹
• hossein elyasimofrad ²

¹ Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Farhangian University

² Assistant Professor of Arabic Language and Literature, Lorestan University

چکیده [English]

The family is the foundational social institution significantly shaped by the dominant belief systems and values within society. In daily interactions, individuals' linguistic knowledge is complemented by their perspectives on the surrounding environment, influencing their speech; hence, language can be regarded as a reflection of both culture and speaker discourse. This study aims to delineate the status of women in Omani society through an analysis of dialogues among narrator-protagonists in "Sandrella Al Muscat," authored by Huda Hamed (1981), employing Dell Hymes' model as a framework. The novel was chosen for its emphasis on women's conditions and its portrayal of ordinary scenes that may initially appear inconspicuous; nevertheless, these everyday moments effectively reveal deeper layers of their previously unrecognized lives. Hymes' model incorporates eight dimensions—namely, temporal and spatial context, participants involved, communicative intent, discourse organization, tone, discourse instruments, and type of discourse—facilitating comprehensive text analysis. This approach emphasizes a detailed examination of dialogues present within the narrative. The significance of this research lies in its potential contributions to understanding the communicative positions within discourse contexts, enabling other scholars to apply this methodology for textual and contextual analysis. Accordingly, all dialogues from the narrator-protagonists were selected as a representative sample and subsequently categorized and analyzed according to Hymes' eight dimensions. Findings reveal that the theme of "inequality" predominates within the interactions among female characters in this narrative. The Cinderellas depicted in Huda Hamed's work diverge significantly from conventional fairy tale fantasies. The speech patterns, conversational turn-taking dynamics, and dominant tones reinforce historical male supremacy while illustrating its persistence within Omani Arab society

کلیدواژه‌ها [English]

• Muscat Cinderella novel
• Hoda Hamd
• discourse
• communication ability
• Dell Hymes