نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 .
2 مدیر گروه ادبیات عرب، دانشگاه سیستان و بلوچستان
چکیده
دستورنقش‌گرای نظام‌مند «مایکل هلیدی» زبان‌شناس انگلیسی یکی ازمهم‌ترین ارکان زبان‌شناسی نقشگرا محسوب می‌شودکه براهمیت نقش ومعنا تأکید می‌ورزد وباتکیه‌بر سه فرا نقش اندیشگانی، بینافردی ومتن به بررسی متون می‌پردازد .در این پژوهش خطبه حضرت زینب(س)با توجه به نظریه هلیدی درحیطه فرا نقش اندیشگانی بمنظور دریافت و تعیین فرآیند زبانی خطبه مورد تحلیل قرار گرفته است. روش این پژوهش به شیوه کتابخانه‌ای وتحلیل‌موضوع است. درابتدا مفاهیم نظری پژوهش بازخوانی شده است. سپس افعال وجملات و تقسیم‌بندی آن‌ها بر مبنای‌این نظریه بررسی وبسامد و فراوانی هر کدام تعیین شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهدکه فرآیند مادی بیشترین‌فراوانی‌رادارد زیرا حضرتزینب(س)به عنوان سفیر کربلا وپیام رسان این نهضت، سعی درروشنگری مردم وافشای حقایق رخ داده درکربلا داشته است. فرآیند مادی بیشترین ظرفیت را برای ابلاغ این مهم داراست. در فرآیند ذهنی مهمترین هدف خطیب توجه دادن مخاطب به خطای فکری و عقیدتی اوست .خطاب مستقیم و استفاده از قدرت انگیزشی افعال امر و نهی به هدف تاثیر گذاری بر اندیشه مخاطب بوده است.
کلمات کلیدی: زبان‌شناسی نقش گرا،هلیدی،خطبه حضرت زینب(س)،فرا نقش اندیشگانی
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
the analysis af the ideational meta_function af the sermon af Hazrat zainab (PBUH) on Halliday s functional grmmar
نویسندگان [English]
- mohadeseh delaramnezhad 1
- REZA rezaei 2
1 .
2 Arabic language and literature, University of Sistan and Baluchestan,Zahedan
چکیده [English]
The systematic functional grammar of Michael Halliday, an English linguist, is one of the most important pillars of functional linguistics which emphasizes the importance of function and meaning and examines texts by relying on three ideational, interpersonal and textual Meta functions. In this research,the sermon of Hazrat Zeinab(PBUH)has been analyzed according to Halliday's theory in the field of meta function of thought in order to recieve and determine the linguistic process of the sermon . The method of this research was library method and subject analysis. First, the theoretical concepts of the research were re-read, then we examined the verbs and sentences and classified them based on this theory and determined the frequency of each. The results of the research show that the material process has the highest frequency because Hazrat Zainab (PBUH) as the ambassador of Karbala and the messenger of this movement and she tries to enlighten the people and reveal the facts that occurred in Karbala and the material process has the greatest capacity for this important issue.
The material process has the greatest capacity to communicate this important point.In this mental process,the most important goal of the orator is to draw the audience's attention to her intellectual and ideological error.Direct addressing and using the motivational power of commanding and forbidding actions has been aimed at influencing the audience's thought
Keywords: Functional Linguistics، Halliday، Sermon of Hazrat Zeinab (PBUH)، ideational meta-function.
کلیدواژه‌ها [English]
- Functional Linguistics
- Halliday
- Sermon of Hazrat Zeinab (PBUH)
- ideational meta-function
منابع
- قرآن کریم.
منابع فارسی
- آقا گل زاده، فردوس. (1394). تحلیل گفتمان انتقادی؛ چاپ دوم تهران: علمی و فرهنگی.
- ابوالحسنی، زهرا و مریم السادات میر مالک ثانی. (۱۳۸۷). «بررسی کتاب‌های درسی دانشگاهی بر اساس نظریه نقش‌گرای نظام‌مند هالیدی و مقایسه آن با متون همسان غیردرسی»؛ سخن سمت، شماره ۲۰، ص ۱۲۹-۱۴۳.
- امینی، رضا. (1391). «تحولات معنایی و ساخت اطلاع آغازگرهای اسنادی»؛ فصلنامه جستارهای زبانی، د 4، ش 4، صص 1-29.
- تولان، مایکل. (۱۳۸۶). روایت‌شناسی؛ درآمدی زبان‌شناختی-انتقادی؛ ترجمه سید فاطمه علوی و فاطمه نعمتی، تهران: سمت.
- حسینی اجداد نیاکانی، سید اسماعیل. (1388). «تجزیه‌وتحلیل ادبی خطبه حضرت زینب(س) در کوفه»؛ نشریه سفینه، دوره 6، شماره 22، 105 -120.
- حق‌بین، فریده. (1382). بررسی صوری نقشی و شناختی تعدی در زبان فارسی، پایان‌نامه دوره دکتری زبان وادب فارسی، دانشگاه علامه طباطبایی.
- دبیر مقدم، محمد. (1378). زبان‌شناسی نظری (پیدایش و تکوین دستور زایشی)؛ تهران: انتشارات سخن.
- رحمان پور نصیر محله، فاطمه و نرگس انصاری. (1398). «بازتاب جنسیت در سبک گفتار زنانه ومردانه از منظررابین لیکاف (مورد پژوهی خطبه امام سجاد ع وحضرت زینب(س) در کوفه)»؛ علوم حدیث، زمستان 1388، شماره 94، 58 تا 93.
- رنجبرحسینی، محمد ومریم اسلامی‌پور. (1399). «تحلیل‌های اقتباس‌های قرآنی خطبه‌حضرت زینب(س) در شهر شام»؛ پژوهش نامه معارف حسینی، پیاپی 17، 7-26.
- روشنفکر، کبری و دانش محمدی. (1388). «تحلیل گفتمان ادبی خطبۀ حضرت زینب(س)»؛ سفینه، سال ششم، شماره 22، صص 127-149.
- سارلی، ناصر قلی و طاهره ایشانی. (۱۳۹۰). «نظریه انسجام و هماهنگی انسجامی و کاربست آن در یک داستان کمینه فارسی (قصه نردبان)»؛ دو فصلنامه زبان پژوهشی. س ۲، ش ۴، صص ۵۱-۷۷.
- سجودی، فروزان. (1390). نشانه‌شناسی کاربردی؛ تهران: انتشارات علم.
- سیدبن‌طاووس، علی بن موسی. (1388). لهوف؛ ترجمه محمد اسکندری، تهران: پیام عدالت.
- عرب زوزنی، محمدعلی و محمد رضا پهلوان نژاد. (۱۳۹۴). «بررسی ساختار گذرایی در خطبه ۲۰ هفتم نهج‌البلاغه بر اساس فرا نقش تجربی نظریه نقش گرا»؛ فصلنامه پژوهشی پژوهشنامه نهج‌البلاغه، سال سوم، شماره ۹، 1-26.
- غفاری، مهرخ. (۱۳۸۳). بررسی دو مجموعه از کتاب‌های آموزش زبان فارسی از دیدگاه نظری نقش گرایی‌هالیدی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
- فتوحی، محمود. (۱۳۹۰). سبک‌شناسی، نظریه، رویکردها و روش؛ تهران: انتشارات سخن..
- لیوون، تئوون. (1395). آشنایی با نشانه‌شناسی اجتماعی؛ ترجمه محسن نوبخت، تهران: انتشارات علمی.
- مجیدی، فاطمه و دیگران. (۱۳۹۳). «بررسی ویژگی‌های سبکی کشف‌المحجوب با رویکرد نظریه انتقادی در چارچوب دستور نقش‌گرای هلیدی»؛ پژوهش‌های ادب عرفانی (گوهر گویا)، سال هشتم، شماره دوم، پیاپی ۲۷، ۱۵۶-۱۲۳.
- نبی‌لو، علیرضا.(1392). «بررسی وتحلیل دوغزل ازخاقانی وحافظ‌برمبنای نظریه‌نقش‌گرای سیستمی»؛ زبان وادب فارسی، سال 66، شماره 227، بهاروتابستان، 135-113.
- نصراوی، محمد. (1394). «درآمدی برگفتمان کاوی تاریخی مطالعه موردی خطبه‌حضرت زینب (س) در شام»؛ پژوهشنامه مطالعات تاریخی قرآن وحدیث، دوره 21، شماره 57، 67-94.
- نیازی، شهریار و زینب قاسمی‌اصل. (۱۳۹۷). تحلیل زبان شناختی متون عرب (با تکیه بر دستور نقش‌گرای هلیدی)؛ تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
هلیدی، مایکل‌و رقیه‌حسن. (1393). زبان، بافت، متن، ابعادزبان ازمنظرنشانه‌شناسی اجتماعی ؛؛ ترجمه محسن نوبخت، تهران: انتشارات سیاهرود.
)