نقد و تحلیل روشمند متون ادب در زبان عربی رویکرد جدید نقدی
الاستلزام الحواری فی القرآن الکریم على ضوء نظریة غرایس سورة الإنسان أنموذجاً

سعید بهمن آبادی؛ شهریار نیازی؛ امینه سلیمانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 تیر 1402

https://doi.org/10.30479/lm.2023.17799.3452

چکیده
  گفتمانی گرایس تفسیر صریحی از توانایی گوینده ارائه می دهد مبنی بر اینکه بیشتر از آنچه می گوید، بیان کند؛ در اغلب گفتگوها، معنای تخاطبی، بیشتر از معنای حرفی کلام گوینده را اقتضا می‌کند بدین گونه که گوینده در کلام خود، به مهارت های زبانی در بیان غرض اتکا کرده از طریق شگردهایی که از آنها در کلام خود استفاده می کند. الزام گفتمانی در صدد ...  بیشتر

پژوهشهای زبان شناختی در زبان عربی
بررسی شناختی طرح‌واره‌های تصویری در داستان موسی(ع) و خضر(ع) در قرآن

علی اسودی؛ سلمان آزمون علی آباد

دوره 14، شماره 51 ، فروردین 1402، ، صفحه 1-24

https://doi.org/10.30479/lm.2022.17163.3395

چکیده
  بررسی‌های شناختی در حوزه‌ی معنی‌شناسی در پژوهش‌های زبانی جدید، یکی از زمینه‌های رایج در بررسی آثار ادبی و پی بردن به مفاهیم عمیق آن‌ها است. در این میان نظریۀ طرح‌واره‌های تصویری از یافته‌های معنی‌شناسی شناختی است که اساس ادراک مفاهیم انتزاعی را در تجربه‌های حسی و ساختارمند در ذهن، می-داند. در پرتو این نظریه، آثار زبانی-ادبی ...  بیشتر

نگاشت عناصر سازه‌ای حوزه تجربی «سفر» بر عناصر سازه‌ای حوزه فرامادی «آخرت» در الگوی استعاری «آخرت سفر است» در قرآن کریم

زینب فیضی؛ حسین مهتدی؛ سید حیدر فرع شیرازی؛ حسین فقیه

دوره 13، شماره 48 ، تیر 1401، ، صفحه 109-134

https://doi.org/10.30479/lm.2022.16340.3312

چکیده
  استعاره مفهومی در رویکرى معناشناسی شناختی در پی آن است تا مفاهیم انتزاعی را در قالب مفاهیمی ملموس بیان کند. قرآن کریم با سرشت استعاری خود با ابزار استعاره مفهومی مفاهیم بسیار پیچیده از امور غیبی مانند مفهوم انتزاعی حیات آخرت را با زبانی ساده و قابل شناخت به بشریت عرضه کرده‌است. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی‌ با مفهوم‌سازی نام‌نگاشت ...  بیشتر

نشانه‏ شناسی واژگانی نفاق در قرآن کریم ( مطالعه‏ی موردی سورة منافقون)

انسیه خزعلی؛ میترا اکبری

دوره 8، شماره 25 ، آبان 1395، ، صفحه 47-25

چکیده
  نشانه‏شناسی، روشی تحلیلی از درون متن و با کمک عناصر موجود در آن، سعی دارد به مفهوم اصلی متن و لایه‏های معنایی آن دست پیدا کند. به همین علت نشانه‏شناسی ادعا می‏کند بیشتر از روش‏های دیگر به معنی اصلی متن نزدیک‏ است، و نقاط کلیدی آن را کشف می‏کند. فهم قرآن کریم به علت برخورداری از لایه‏های معنایی بی‏شمار،  نیازمند تحلیل ...  بیشتر

تأثیر ایرانیان بر علم بدیع عربی

مصطفی جوانرودی؛ لقمان رستم جو

دوره 4، شماره 9 ، آبان 1391، ، صفحه 19-37

چکیده
   چکیده  پس از ظهور اسلام، ارتباط ایرانیان و عربها بیش از پیش گسترده شد؛ آنچنان که آشنایی با قرآن زمینه ساز تأثیرپذیری ایرانیان از زبان و علوم مختلف عربی گردید. علاقة بسیار به اسلام و زبان قرآن سبب شد تا ایرانیان در کنار تأثیرپذیری از علوم مختلف عربی، بتوانند تأثیراتی چشمگیر بر آنها بگذارند و خدماتی ارزنده از خود به یادگار بگذارند؛ ...  بیشتر

اعجاز ادبی قرآن کریم و سیر تطور آن

رضوان باغبانی؛ خلیل پروینی؛ محمد ابراهیم خلیفه شوشتری؛ عیسی متقی زاده

دوره 3، شماره 7 ، خرداد 1391، ، صفحه 46-64

چکیده
  آغاز پیدایش بحث اعجاز به طور دقیق مشخص نیست؛ اما دیدگاه­های دانشمندان قرن دوم و سوم هجری پیرامون مسائل ادبی قرآن کریم، منجر به افزایش گستره­ی این بحث و تألیف کتاب­های مستقلی درباره­ی اعجاز در قرن­های بعد گردید. از جمله­ی این دانشمندان می­توان به ابوعبیده معمر بن مثنّی، یحیی بن زیاد فراء، جاحظ و ابن قتیبه اشاره کرد. ابوعبیده ...  بیشتر

تحلیل و بررسی توان مندی سنایی غزنوی در بکارگیری هنری قرآن

محمد شفیع صفاری

دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1390

چکیده
  ادبیات تعلیمی و غنایی ما، بویژه در بخش عرفانی، از سرچشمه¬ی فیّاض انوار تجلّی حق و سخنان پیام¬آور راستین که: «و مایَنطِقُ عَنِ¬الهَوی» بهره¬ها گرفته است؛ چنانکه مطالعه¬ی آن آثار، پس از گذشت قرن¬ها، تاریکی را از دل¬ها می¬زداید و به انوار حق منوّر می¬گرداند؛ از این رو، آثار سنایی، عطّار، مولوی، سعدی، حافظ و ... که از این آب حیات برخوردار ...  بیشتر

فرهنگ عصر جاهلی در کشاکش ادبای حال و گذشته (با عنایت به مسأله سواد در جاهلیت)

انسیه خزعلی

دوره 2، شماره 3 ، خرداد 1390، ، صفحه 131-149

چکیده
  از مسائل مورد اختلاف در میان ادباء، روشنفکران ومورخان معاصر عرب چگونگی فرهنگ و تمدن عرب قبل از اسلام و از جمله موضوعات آن مسأله «بی‌سوادی» و گستره آن در عصر جاهلی است.تمسّک به روایات تاریخی که برخی متناقض با یکدیگر و در برخی دیگر شک و تردید رواست وصول به حقیقت را مشکل می‌نماید همچنانکه استدلال به شعر و ادب جاهلی با وجود نسبت جعل ...  بیشتر