نقد و تحلیل روشمند متون ادب در زبان عربی رویکرد جدید نقدی
مسعود سلمانی حقیقی؛ عباس گنجعلی؛ سید مهدی نوری کیذقانی
چکیده
نقد روانکاوی یکی از رویکردهای نقد ادبی است. در این نوع نقد، شرایط و اوضاع و احوال فرد از جمله اضطرابات و آشفتگیهای درونی و ذهنی او مورد بررسی قرار میگیرد. یکی از اضطرابات وجودی انسان، تنهایی است. متون ادبی به خصوص رمان دارای شخصیتهایی است که میتوان نمود اضطراب تنهایی را در آنها مورد واکاوی قرار داد. نظریات گوناگونی پیرامون نقد ...
بیشتر
نقد روانکاوی یکی از رویکردهای نقد ادبی است. در این نوع نقد، شرایط و اوضاع و احوال فرد از جمله اضطرابات و آشفتگیهای درونی و ذهنی او مورد بررسی قرار میگیرد. یکی از اضطرابات وجودی انسان، تنهایی است. متون ادبی به خصوص رمان دارای شخصیتهایی است که میتوان نمود اضطراب تنهایی را در آنها مورد واکاوی قرار داد. نظریات گوناگونی پیرامون نقد روانکاوی وجود دارد که یکی از آنها نظریۀ روانپویه درمانی اروین یالوم است که در آن به مضامینی چون مرگ، تنهایی، آزادی و پوچی اشاره شده است. هدف از این جستار بررسی و تبیین توصیفی- تحلیلی تنهاییهای سهگانۀ درون فردی، بین فردی و اگزیستانسیال و شگردهای درمان آن در رمان «زهراللّیمون وقصص أخری» از علاء الدیب در پرتو نظریۀ یالوم است تا از این طریق لایههای معنایی و محتوایی نهفته در متن برای مخاطب نمایان گردد. نتایج پژوهش نشان میدهد تنهاییهای سهگانۀ حاکم بر شخصیتهای داستان و مضامین آن در شیوۀ روایی و ساختار داستان نیز نمود یافته است. به گونهای که نویسنده در بخشهای مختلف از شگرد تکگویی و زوایۀ دید متناسب با مضمون بهره جسته است. همچنین از میان تکنیکهای تعیین شده از سوی یالوم، تکنیکهایی نظیر پذیرش کارکرد یاد خدا، عشقورزی به وطن، مهرورزی به دیگران و ارتباط با آنها، همانندسازی و خیالپردازی به عنوان راهکارهای تسکین تنهایی در این رمان مشاهده گردید.
کلمات کلیدی: نقد روانکاوی، تنهایی، رمان، زهر اللّیمون وقصص أخری، یالوم.
نقد و تحلیل روشمند متون ادب در زبان عربی رویکرد جدید نقدی
فرهاد رجبی
چکیده
نشانهها بخش مهمی از سطح آگاهی وارتباطی انسان را شکل میدهند و با ایفای نقش معناپردازانه به طور خاص در ادبیات، علاوه بر نقش اصلی خود، باعث گسترش معنا و تلاش آگاهانة مخاطب جهت برقراری ارتباط با متن میشوند. نقش نشانهها در متونی که دارای ساختار و عناصر روایی پیچیده هستند بیشتر قابل مشاهده است. به نظر میرسد بعد از تجربة روزگار کرونا ...
بیشتر
نشانهها بخش مهمی از سطح آگاهی وارتباطی انسان را شکل میدهند و با ایفای نقش معناپردازانه به طور خاص در ادبیات، علاوه بر نقش اصلی خود، باعث گسترش معنا و تلاش آگاهانة مخاطب جهت برقراری ارتباط با متن میشوند. نقش نشانهها در متونی که دارای ساختار و عناصر روایی پیچیده هستند بیشتر قابل مشاهده است. به نظر میرسد بعد از تجربة روزگار کرونا و سیطرة فضای ارتباطی مجازی، که از نشانهها به طور گسترده استفاده میکند، ادبیات عصر جدید، فرصت بهرهمندی بیشتری از این امکانات را به دست آورده باشد. از همین رو در این نوشته برآنیم با تمرکز بر دو شکل هندسی مربع و دایره، به عنوان نشانه، به خوانش رمان «مأساة کاتب القصة القصیرة» بپردازیم. در رمان حاضر، متناسب با باور عمومی، نشانة مربع به معنای زمین، سکون و نمایندة حضور انسان است در حالیکه نشانة دایره، نمایندة آسمان، معنویت و زمان است. اما در مواردی نیز شاهد تداخل معنایی این دو نشانه و تلاش نویسنده برای گسترش معنایی آنها هستیم. نتایج به دست آمده در طی تحقیق، نشان میدهد نویسنده با استفاده از ساحت معنایی این نشانهها به تبیین حوادث، شخصیتها و در مجموع حرکت روایت پرداخته و در مواقع لازم نیز مدلولهای جدیدی را به آنها اضافه میکند. کلمات کلیدی: نشانه، معنا، رمان، مربع، دایره، نصرالله.
عبدالاحد غیبی؛ رویا بدخشان
دوره 7، شماره 24 ، مرداد 1395، ، صفحه 108-85
چکیده
رال الطحاوی (1968م) یکی از نویسندگان فمینیست مصری است که به سبب سبک نوشتاری خاص خود، در میان رمان نویسان ادبیات معاصر مصر شهره گشته است و هنر داستان نویسی خود را با نگرشی فمینیستی، بیشتر در قالب نقد جامعة مردسالاری عرضه می دارد. رمان «بروکلین هایتس»، یکی از برجسته ترین اثر الطحاوی است که نویسنده در این اثر به جهانی ...
بیشتر
رال الطحاوی (1968م) یکی از نویسندگان فمینیست مصری است که به سبب سبک نوشتاری خاص خود، در میان رمان نویسان ادبیات معاصر مصر شهره گشته است و هنر داستان نویسی خود را با نگرشی فمینیستی، بیشتر در قالب نقد جامعة مردسالاری عرضه می دارد. رمان «بروکلین هایتس»، یکی از برجسته ترین اثر الطحاوی است که نویسنده در این اثر به جهانی فراتر از جهان عرب گام نهاده است و از پس سیمای زنی مهاجر، از آمال و آلام مهاجران عرب بویژه زنان مهاجر در غرب پرده برمی دارد و عقاید اصول گرایانة خود را با انواع تکنیک های داستانی (زمان، مکان، شخصیت و...)، هنرمندانه به نمایش می گذارد. هرچند رمان بروکلین هایتس اثری است که جنبة فمینیستی دارد، بررسی و تحلیل عناصر و تکنیک های سازندة موجود در آن، بیان کنندة ذوق هنری الطحاوی در عرصة داستان نویسی است. جستار حاضر با روش توصیفی – تحلیلی و بررسی شواهد درون متنی به واکاوی و تبیین تکنیک های سازندة رمان بروکلین هایتس پرداخته است. نتیجة آن مبین آن است که نویسنده، همة عناصر را در خدمت محتوا و درون مایة داستان- که همان نقد فمینیستیِ دو فرهنگ متضاد (شرق و غرب) است- به کار گرفته که از میان این عناصر، عنصر مکان نمودی برجسته دارد. نویسنده با پررنگ جلوه دادن عنصر مکان، از یک سوی تقابل دو فرهنگ شرق و غرب را نشان می دهد و از دیگر سوی، با حضور قهرمان داستان در هر یک از مکان های مذکور در رمان، نوعی حس نوستالژیک را در او بر می انگیزد.
احمدرضا حیدریان شهری؛ منیره زیبایی
دوره 7، شماره 21 ، آبان 1394، ، صفحه 65-45
چکیده
نیهیلیسم یا نیستانگاری که معمولاً برای توصیف مذهب نفی مطلق میآید، وضعیتی روانشناختی است که در آن معنای زندگی، هستی و بودن از دست میرود و اوضاعی اضطرابآفرین و یأسآور بر انسان حاکم میگردد. این مکتب پس از پیدایی در روسیه، در نتیجة ویرانیهای حاصل از دو جنگ جهانی رشدی گسترده یافت؛ بگونهای که تفکرات نیهیلیستى به مرور در ...
بیشتر
نیهیلیسم یا نیستانگاری که معمولاً برای توصیف مذهب نفی مطلق میآید، وضعیتی روانشناختی است که در آن معنای زندگی، هستی و بودن از دست میرود و اوضاعی اضطرابآفرین و یأسآور بر انسان حاکم میگردد. این مکتب پس از پیدایی در روسیه، در نتیجة ویرانیهای حاصل از دو جنگ جهانی رشدی گسترده یافت؛ بگونهای که تفکرات نیهیلیستى به مرور در کانون توجه نویسندگان عرب قرار گرفت. هانیراهب از نویسندگان نوگرای معاصر سوری در رمان «شکستخوردگان» به تصویر یکی از شاخههای نیهیلیسم؛ یعنی نیهیلیسم اگزیستانسیالیستی در افکار و افعال قهرمانان رمان میپردازد. مقالة پیشرو، به شیوة توصیفی-تحلیلی به سبب رویکرد نو نویسندة رمان و قابلیت تطبیق مؤلفههای نیهیلیسم بر رمان، سعی در واکاوی نمودهای نیهلیستی در آن دارد. براساس یافتههای پژوهش، نویسنده چون زندگی کنونی را در چارچوب اجتماع مینگرد و انگیزهها را با آزادی انسان دشمن میبیند، آن را تلخ و پوچ مینماید و راهحل را در رهایی از تار و پودهای اجتماع نشان میدهد؛ اما عصیان شخصیتها از آنجایی که تغییری در وقایع جاری جامعه ایجاد نمیکند به لجامگسیختگی، پوچی، بیهدفی و بیثباتی آنان منتهی میگردد.