حسین شمس آبادی؛ الهه ستّاری
چکیده
مسأله محیط زیست، علاوه بر آنکه یکی از مهم‌ترین مسائل و قضایای محافل اجتماعی و سیاسی جهان امروز تبدیل شده، به یکی از اصلی‌ترین مسائل در محافل ادبی نیز راه پیدا کرد. شاعران و ادیبان در دوره معاصر بی‌توجّه به این مقوله نبوده و هر کدام از زاویه و نگاه خاص خود بدان نگریسته و دیدگاه و دغدغه‌های خود را در ارتباط با محیط زیست بیان کرده‌اند. ...
بیشتر
مسأله محیط زیست، علاوه بر آنکه یکی از مهم‌ترین مسائل و قضایای محافل اجتماعی و سیاسی جهان امروز تبدیل شده، به یکی از اصلی‌ترین مسائل در محافل ادبی نیز راه پیدا کرد. شاعران و ادیبان در دوره معاصر بی‌توجّه به این مقوله نبوده و هر کدام از زاویه و نگاه خاص خود بدان نگریسته و دیدگاه و دغدغه‌های خود را در ارتباط با محیط زیست بیان کرده‌اند. در شعر معاصر عربی، ودیع سعاده، شاعر حال حاضر لبنانی، از جمله شاعرانی است که شعر و ادبیات او در پیوند تنگاتنگ با محیط زیست قرار دارد. وی چه در خیالات شعری و چه در واحدهای اندیشگانی ادبی از طبیعت و عناصر اصلی آن بهره گرفته است. این مقاله با رویکرد میان رشتهای، با توجّه به اهمیتی که محیط زیست در زندگی امروزی بشر دارد، به چگونگی تجلّی و بازتاب آن در یکی از دفترهای اخیر شعری ودیع سعادة میپردازد. نتیجه نشان می‌دهد ودیع که شاعری است همگام با تحولات و دغدغه‌های بشری و انسانی عصر، به طبیعت توجّه زیادی نموده و در شعر او طبیعت با عناصر اصلی خود، و در ارتباط با تخیلات و اندیشههای شاعر شکل گرفته است، همچنان که میان طبیعت و انسان در شعر او ارتباطی محکم و اساسی برقرار است. شایان ذکر است که روش به کار رفته در این پژوهش توصیفی ـ موردی/تحلیلی است.
سیدحیدر فرع شیرازی؛ فاطمه محمدی
دوره 8، شماره 27 ، اردیبهشت 1396، ، صفحه 135-117
چکیده
تکرار یکی از شاهکار‌های سبک شناسی در متن ادبی است که پژوهشگران به طور ویژه به نقد و بررسی آن در شعر پرداخته، و از نتایج و تأثیرات آن سخن گفته‌اند، و دلالت‌های معنایی و ساختاریی آن را بیان نموده‌اند. یکی از شاعران که در شعر خود از تکرار بهره جسته -تا مصیبت‌های مردم کشورش را بازگو کند- عبد الرحیم محمود است. او شاعری انقلابی و مبارز ...
بیشتر
تکرار یکی از شاهکار‌های سبک شناسی در متن ادبی است که پژوهشگران به طور ویژه به نقد و بررسی آن در شعر پرداخته، و از نتایج و تأثیرات آن سخن گفته‌اند، و دلالت‌های معنایی و ساختاریی آن را بیان نموده‌اند. یکی از شاعران که در شعر خود از تکرار بهره جسته -تا مصیبت‌های مردم کشورش را بازگو کند- عبد الرحیم محمود است. او شاعری انقلابی و مبارز بوده که فریاد بر علیه غاصبین بر می‌آورد و هرگز آرام نمی‌گیرد. او با تمام قدرت و توانایی در این امر قلم می‌زند. ساختار و معانی اشعار حماسی و انقلابی او برجسته و زبانزد است به ویژه اینکه تکرار هندسی بر حماسی بودن آن افزوده است.
در این جستار به بررسی تکرار هندسی در شعر عبد الرحیم محمود پرداخته‌ایم. روشی که برای پژوهش‌مان مناسب یافتیم، روش وصفی تحلیلی و آماری است. هدف این جستار، بررسی تکرار هندسی وتأثیر آن بر بیان شاعر و روح انقلابی و حماسی او است که او را شاعری انقلابی معرفی کرده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که اولاً: شاعر از پنج نوع تکرار هندسی همچون تکرار ابتدایی، تکرار هرمی، تکرار دایره ای، تکرار لازم و تکرار تراکمی کمک گرفته است. ثانیاً: شاعر سعی دارد که از تکرار به عنوان وسیله‌ای برای نقل تجربه‌های زندگی شخصی خود بهره گیرد تا آنچه در درون او از شادی و غم وجود دارد از طریق تکرار هندسی به نمایش گذارد.
محمود آبدانان مهدی زاده؛ معصومه تنگستانی
دوره 6، شماره 20 ، مرداد 1394، ، صفحه 1-24
چکیده
نوستالژی به عنوان یک رفتار روانی و ناخودآگاه از روانشناسی وارد ادبیات شده و تبدیل به یک مضمون شعری گشته است. ابوفراس از جمله شاعرانی است که این مضمون در شعرش برجسته به نظر میرسد. پژوهش حاضر بر آن است با روش توصیفی– تحلیلی نمودهای نوستالژی(جمعی و فردی) را در دیوان ابوفراس بررسی نماید. نوستالژی فردی خود دربردارندة مؤلفههایی همچون ...
بیشتر
نوستالژی به عنوان یک رفتار روانی و ناخودآگاه از روانشناسی وارد ادبیات شده و تبدیل به یک مضمون شعری گشته است. ابوفراس از جمله شاعرانی است که این مضمون در شعرش برجسته به نظر میرسد. پژوهش حاضر بر آن است با روش توصیفی– تحلیلی نمودهای نوستالژی(جمعی و فردی) را در دیوان ابوفراس بررسی نماید. نوستالژی فردی خود دربردارندة مؤلفههایی همچون غم و درد پیری، مرگ اندیشی، دوری از وطن و حسرت بر روزگاران گذشته، فقدان نزدیکان و دوری از معشوق است. از این پژوهش برمیآید که نمود نوستالژی فردی در شعر ابوفراس را میتوان در وصف وی از وطن خویش و غم دوری از آن مشاهده نمود. همچنین بیشترین نمود نوستالژی جمعی در شعر وی در هیأت فخر به نیاکانش ظاهر شده است. ابوفراس این معانی را با صدق عاطفه در شعر خود به تصویر کشیده است.
علی اکبر مرادیان؛ سید محمود میرزایی الحسینی؛ جنت نصری
دوره 3، شماره 7 ، خرداد 1391، ، صفحه 267-299
چکیده
شاعر معاصر عراق محمد مهدی جواهری بزرگترین شاعر کلاسیک عرب، در نجف در خانواده ای مذهبی و متدین متولد شد و رشد یافت و از همان ایام کودکی در جلسات قرائت و حفظ و تفسیر آیات قرآن حضور داشت که این امر در شکلگیری شخصیت ادبی وی تأثیر بسزایی داشته است، تا آنجا که خودش قرآن را نخستین منشأ پیشرفت و شکلگیری شخصیت ادبی خویش معرفی میکند و ...
بیشتر
شاعر معاصر عراق محمد مهدی جواهری بزرگترین شاعر کلاسیک عرب، در نجف در خانواده ای مذهبی و متدین متولد شد و رشد یافت و از همان ایام کودکی در جلسات قرائت و حفظ و تفسیر آیات قرآن حضور داشت که این امر در شکلگیری شخصیت ادبی وی تأثیر بسزایی داشته است، تا آنجا که خودش قرآن را نخستین منشأ پیشرفت و شکلگیری شخصیت ادبی خویش معرفی میکند و قدرت کلام و قلم و بیان خود را مدیون زبان قرآن میداند. لذا شعر وی به انحاء مختلف هم در حوزهی الفاظ و مفاهیم و داستانهای قرآنی و هم در زمینهی ساختار و اسلوب و موسیقی فواصل آیات از قرآن اثر پذیرفته است.
این مقاله به بررسی تأثیر موسیقی وآهنگ و وزن الفاظ و فواصل آیات سورههای قرآنی در بعضی از اشعار وی به خصوص در ساختار قصاید و نظام قافیهها هم در حوزهی لفظ و هم وزن و هم آهنگ آنها می پردازد.
محمد حسن فوادیان؛ علی صیادانی
دوره 3، شماره 6 ، اسفند 1390، ، صفحه 147-166
چکیده
عبدالعزیز بن سرایا الحلّی ملقب به صفی الدین از شاعران بزرگ شیعی قرن هفتم است که در انواع قالب های شعری طبع آزمایی کرده است. از ویژگی های شعری او، روانی لفظ و زیبایی سبک است. او بعد از بوصیری، اولین کسی است که در بدیع شعر سروده وآن را در قالب یک فن در آورده است. حماسه های او شهرت بسیار دارد. علت کثرت اشعار حماسی در دیوان شاعر و شهرت آن، روحیهی ...
بیشتر
عبدالعزیز بن سرایا الحلّی ملقب به صفی الدین از شاعران بزرگ شیعی قرن هفتم است که در انواع قالب های شعری طبع آزمایی کرده است. از ویژگی های شعری او، روانی لفظ و زیبایی سبک است. او بعد از بوصیری، اولین کسی است که در بدیع شعر سروده وآن را در قالب یک فن در آورده است. حماسه های او شهرت بسیار دارد. علت کثرت اشعار حماسی در دیوان شاعر و شهرت آن، روحیهی جنگاوری وی و نیز مرگ مظلومانهی داییاش بوده است. محور اصلی این حماسه ها، فخر به خود و قومش است. وی در حماسه ها و فخریاتش سخت تحت تأثیر متنبی است و در سایر مضامین نیز از شاعران گذشته تقلید کرده است. میتوان گفت حماسه ها و فخریات شاعر از یکدیگر تفکیک ناپذیر است. شاعر در حماسه های خود از آیات و قصه های قرآنی بهره برده و تا حد زیادی مسائل مختلف جامعهی آن روزگار را در شعر خود به تصویر کشیده است. این مقاله به بررسی و کنکاش در بخشی از دیوان او یعنی حماسهها پرداختهاست
سیدمهدی مسبوق؛ مرتضی قائمی
دوره 2، شماره 4 ، شهریور 1390، ، صفحه 219-232
چکیده
دیوان متنبی به عنوان یک اثر ادبی برجسته، سرشار از انواع تصویر پردازی هاست؛ تصویرهایی که از صور شنیداری، دیداری، بویایی، بساوایی و چشایی نشأت می گیرد. در این میان، تصاویر شنیداری در بیشتر موضوعات شعری او دیده می شود و کاربرد آن نشان از ذهنیت و حالت درونی شاعر دارد. گویی او از نقش و جایگاه تصاویر شنیداری در ایجاد حیات و پویایی تصاویر ...
بیشتر
دیوان متنبی به عنوان یک اثر ادبی برجسته، سرشار از انواع تصویر پردازی هاست؛ تصویرهایی که از صور شنیداری، دیداری، بویایی، بساوایی و چشایی نشأت می گیرد. در این میان، تصاویر شنیداری در بیشتر موضوعات شعری او دیده می شود و کاربرد آن نشان از ذهنیت و حالت درونی شاعر دارد. گویی او از نقش و جایگاه تصاویر شنیداری در ایجاد حیات و پویایی تصاویر کاملاً آگاه است؛ لذا برای مجسم ساختن بهتر محسوسات و ایجاد حرکت و حیات در تصاویر خود، به آفرینش تصویرهایی که از رهگذر حس شنیداری ادراک می شوند پرداخته و در پی صداهای پیرامون خود رفته و گفتگوی خویش با دیگران، شیهه ی اسب و همهمه ی سپاهیان، صدای پرش تیرها و چکاچک شمشیرها، وزش باد و غرش رعد و شرشر آب را به تصویر کشیده و از این طریق تصویرگری شعر خود را کامل نموده تا مخاطب، واقعیت های دنیای ذهن و تجارب شعری وی را بهتر درک کند.
