نقد و تحلیل روشمند متون ادب در زبان عربی رویکرد جدید نقدی
الهه ستاری؛ حسین شمس آبادی
چکیده
مفهوم «نیستی»، «فنا»، «هیچ‌انگاری» از مفاهیم اصیل و بنیادین در عرفان و تصوف از گذشته بوده است و امروزه نیز در قالب مفاهیم و اشکال دیگر بروز یافته است. فنا و نیستی در عرفان عالی‌ترین خصیصه یک انسان است که او را به درجات بزرگ و متعالی می‌رساند. در عرفان و فلسفه جدید این مقوله با وجود گسترش مباحث مادی‌گرایی و اومانیستی، همچنان با قوّت ...
بیشتر
مفهوم «نیستی»، «فنا»، «هیچ‌انگاری» از مفاهیم اصیل و بنیادین در عرفان و تصوف از گذشته بوده است و امروزه نیز در قالب مفاهیم و اشکال دیگر بروز یافته است. فنا و نیستی در عرفان عالی‌ترین خصیصه یک انسان است که او را به درجات بزرگ و متعالی می‌رساند. در عرفان و فلسفه جدید این مقوله با وجود گسترش مباحث مادی‌گرایی و اومانیستی، همچنان با قوّت در میان معنویت‌‌گرایان و نظریه‌پردازان عرفان و فلسفه مدرن کاربرد دارد. از جمله همین صاحبنظران مایستر اکهارت می‌باشد که در آثار مشهور خود همچون مکاشفات، مواعظ و غیره بر مقوله نیستی انسان توجه زیادی کرده است. او که یکی از تأثیرگذارترین شخصیت‌های معنوی دوره معاصر است، در آراء و آثار خود بر مؤلفه‌هایی چون ترک خودپسندی، فقر، انقطاع، وارستگی و غیره اشاره کرده است. این مقاله با توجه به اهمیت این بحث و چگونگی بازتاب بارقه‌هایی از آن در متون شعری معاصر عربی، کوشیده است تا به تحلیل این مؤلفه‌ها در شعر ودیع سعاده شاعر نوپرداز و برجسته لبنانی بپردازد. ودیع که از مشارب عرفانی، سورئالیستی و همچنین نهیلیستی و فلسفه دکارتی تغذیه می‌کند در شعر خود به مفهوم نیستی در سطح وسیعی بها داده است و این مقاله تلاش می‌کند، با تطبیق مؤلفه‌های نظریه اکهارت به رابطه شعر ودیع با مقوله نیستی اکهارت بپردازد. نتیجه تحقیق نشان می‌دهد که ودیع از نمودهای فنا همچون تواضع، نفی دانایی و ووارستگی بهره گرفته است و این نمودها را برای تجسم بهتر جهان‌بینی سورئالیستی، تبعید و پوچ‌گرایی به کار برده است.
شهرام دلشاد تنیانی؛ الهه ستّاری؛ ملکه موسوی
چکیده
با گذار رمان از شکل کلاسیک به شکل نو و ضد رمان، تغییراتی چندی در رمان انجام گرفت و نویسندگان به ایجاد تغییرات و خلق فرمها و شیوه‌های جدید رغبت نشان دادند که از جمله آنها تکثر روایت بود که در مقابل روایتی واحد و یک جانبه، و برای نشان دادن از هم گسیختگی و چندگانگی مفاهیم جهان امروزی به کار گرفته شد. در این عصر، رمان نویس به جای اینکه از ...
بیشتر
با گذار رمان از شکل کلاسیک به شکل نو و ضد رمان، تغییراتی چندی در رمان انجام گرفت و نویسندگان به ایجاد تغییرات و خلق فرمها و شیوه‌های جدید رغبت نشان دادند که از جمله آنها تکثر روایت بود که در مقابل روایتی واحد و یک جانبه، و برای نشان دادن از هم گسیختگی و چندگانگی مفاهیم جهان امروزی به کار گرفته شد. در این عصر، رمان نویس به جای اینکه از یک پنجره و یک زاویه دید به شرح مبسوط روایتی با ساختار کلاسیک ـ یعنی مقدمه و میانه و پایان ـ بپردازد به نگارش اثری دست می یازد که چندین روایت را با هم دنبال کند. اما برای اینکه اثرش به مجموعه داستان کوتاه تبدیل نشود آنها را در یک فصل جمع بندی می‌کند. مجموعه‌ای از عوامل در ایجاد چنین شگردی دخیل هستند و این شگرد در صورت به‌کارگیری توسط نویسنده زیباشناسی خاصی هم دارد. این مقاله با بررسی رمان "المصائر" به تحلیل فرایند تکثر روایت وکارکردهای موجود در آن می پردازد. همچنین عواملی که موجب انتخاب این شیوه توسط راوی شده در این مقاله لحاظ گردیده است. نتیجه پژوهش حاضر نشان می‌دهد که تکثر روایت در رمان المصائر بدلیل ساختار موسیقایی داستان، تعدد عناصر بنیادین و تم تاریخی و سیاسی انتخاب شده است و موجب تنوع و سرگرمی، جامع‌نگری و شمولیت و عدم توازن و انسجام گشته است. روش به کار رفته در پژوهش حاضر توصیفی ـ تحلیلی است.
حسین شمس آبادی؛ الهه ستّاری
چکیده
مسأله محیط زیست، علاوه بر آنکه یکی از مهم‌ترین مسائل و قضایای محافل اجتماعی و سیاسی جهان امروز تبدیل شده، به یکی از اصلی‌ترین مسائل در محافل ادبی نیز راه پیدا کرد. شاعران و ادیبان در دوره معاصر بی‌توجّه به این مقوله نبوده و هر کدام از زاویه و نگاه خاص خود بدان نگریسته و دیدگاه و دغدغه‌های خود را در ارتباط با محیط زیست بیان کرده‌اند. ...
بیشتر
مسأله محیط زیست، علاوه بر آنکه یکی از مهم‌ترین مسائل و قضایای محافل اجتماعی و سیاسی جهان امروز تبدیل شده، به یکی از اصلی‌ترین مسائل در محافل ادبی نیز راه پیدا کرد. شاعران و ادیبان در دوره معاصر بی‌توجّه به این مقوله نبوده و هر کدام از زاویه و نگاه خاص خود بدان نگریسته و دیدگاه و دغدغه‌های خود را در ارتباط با محیط زیست بیان کرده‌اند. در شعر معاصر عربی، ودیع سعاده، شاعر حال حاضر لبنانی، از جمله شاعرانی است که شعر و ادبیات او در پیوند تنگاتنگ با محیط زیست قرار دارد. وی چه در خیالات شعری و چه در واحدهای اندیشگانی ادبی از طبیعت و عناصر اصلی آن بهره گرفته است. این مقاله با رویکرد میان رشتهای، با توجّه به اهمیتی که محیط زیست در زندگی امروزی بشر دارد، به چگونگی تجلّی و بازتاب آن در یکی از دفترهای اخیر شعری ودیع سعادة میپردازد. نتیجه نشان می‌دهد ودیع که شاعری است همگام با تحولات و دغدغه‌های بشری و انسانی عصر، به طبیعت توجّه زیادی نموده و در شعر او طبیعت با عناصر اصلی خود، و در ارتباط با تخیلات و اندیشههای شاعر شکل گرفته است، همچنان که میان طبیعت و انسان در شعر او ارتباطی محکم و اساسی برقرار است. شایان ذکر است که روش به کار رفته در این پژوهش توصیفی ـ موردی/تحلیلی است.
