نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت
2 دانشجوی دوره‌ی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
چکیده
نقد روانشناختی اساساً اثر ادبی را به عنوان بیان حالات ذهن و ساختارِ شخصیتیِ نویسنده که در یک قالب داستانی ارائه شده است، بررسی می کند. این رویکرد در دهه های نخستین قرن 19 پدید آمد و بخشی از جریانی بود که طی آن رویکردِ بیانگرانه ی ماهیتِ ادبیات، جایگزینِ دیدگاههای رمانتیک و نگرشهای پیشین مبتنی بر تقلید و کاربردی بودن ادبیات گردید. در سال 1827، «تامس کار لایل» بیان کرد که مسألهی معمول نزد بهترین منتقدان ما در عصر حاضر سؤالی است اساساً روانشناختی که باید با کشف و تعریف مشخص ماهیت منحصر به فرد شاعر از روی شعرش پاسخ داده شود. در طولِ تاریخ نظریه های فروید و یونگ هماره از اصلی ترین نظریات در خصوصِ روانکاوی و روانشناختی تلقی شدهاند. این دو تصوراتِ گوناگونی از ضمیرِ ناخود آگاه داشته و نظریات بسیار مهمی در این ارتباط بیان کرده اند. در این مقاله سعی گردیده که با توجه به سیر اَنفسیِ طرفة بن عبد در یکی از قصیده هایش(الغزل و الفخر) ردپاهای شاعر از سفرَ درونی اش تجزیه و تحلیل گردیده و همچنین با تطبیق این نشانهها با آموزه های روانکاوی فروید و یونگ،موقعیت شاعر در هر بیت مشخص شده و نقدی روانشناختی بر کل شعر صورت گیرد.
کلیدواژه‌ها
- آتش سودا،م. (1383). «رویای بیداری»، فسا، دانشگاه آزاد اسلامی، چاپ اول. 2- پورنامداریان، ت. (1367).«رمز و داستانهای رمزی در ادب پارسی»، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم.
3- تبریزی،غ. (1373). «نگرشی بر روانشناسی یونگ»، مشهد: انتشارات جاودان خرد، چاپ اول.
4-حافظ، ش. (1380)، «دیوان»، تهران: مرکز فرهنگی مکتب پناه.
5- زرینکوب، ع. (1372). «سرّ نی»، تهران: انتشارات علمی،چاپ چهارم.
6- سپهری، س. (1359). «هشت کتاب»، تهران: طهوری، چاپ اول.
7- شمیسا، س.( 1378 ). «نقد ادبی»، تهران: انتشارات فردوسی، چاپ اول.
8- شمیسا، س. (1383 ). «داستان یک روح». تهران : انتشارات فردوسی، چاپ اول.
9- فروم ،الف.(2536). «زبان از یاد رفته»، ترجمهی: ابراهیم امانت، تهران:انتشارات مروارید .
10- هال، ج. (1383).«فرهنگ نگارهای نمادها در هنر شرق و غرب»،. ترجمه: رقیه بهزادی، تهران: انتشارات فرهنگ معاصر، چاپ دوم .
11- یاوری ،ح. (1381).«روانکاوی و ادبیات»، تهران: انتشارات تاریخ ایران، چاپ اول.
12- یونگ ، ک. (1359).« انسان و سمبلهایش»، ترجمه: ابوطالب صارمی، تهران: انتشارات امیرکبیر، چاپ دوم.
13- یونگ، ک .(1376). «یونگ ،خدایان و انسان مدرن». ترجمه: داریوش هنرجوی، تهران: انتشارات مرکز .
ب) منابع عربی
14- لوئیس شیخو. (1419ه). «المجانی الحدیثه عن مجانی الأب شیخو»، ایران:ذوی القربی، الطبعه الرابعه.
ج) منابع انگلیسی
1-Abrams,M(2005).A glossary if literryterms.United states of America.maple-vail book Manufacturing.
